TBB Dergisi 99. Sayı

213 / 521

Kuralların Kuralı: Anayasanın Hukuki Boyutunun Evrensel Serüveni 212
yerleştirilmiş Temel Haklar Şartı’dır. AB vatandaşlarının Birlik iktidarı
ile ilişkilerinde doğrudan dayanacakları bağlayıcı bir metin söz konu-
sudur. Bu metin ekonomik birliğin ötesinde değerler topluluğunun
somut yüzünü oluşturmaktadır139 . Yaratılan tablo, gerçekleştirilmese
bile140, bambaşka bir anayasa kavramı oluşturulduğuna işaret etmekte-
dir. Yine de Anayasa’nın ulus-devlet anayasasını andıran yönleri yok
değildir. Liberal demokratik haklarla, sosyal ve ekonomik hakları aynı
metinde yer alması ile modern anayasalara benzeyen bir düzenleme
yapılmıştır. Anayasa, Avrupa Birliği’nde temel hak ve özgürlüklerin
korunmasında yeni bir normatif temel getirmektedir. Anayasa’da Te-
mel Haklar Şartı’nın anayasa hükmü olması, sütunların birleştirilmesi
gibi bütünleşmeye yönelik düzenlemeler yanında, dış politika ve ortak
güvenlik gibi konularda gösterdiği hükümetler arası unsurlar varlığı-
nı sürdürmektedir. Bu doğrultuda Anayasa’nın ikili yapıyı sürdürdü-
ğünü tespit etmekle birlikte, Avrupa anayasal birikimi çerçevesinde,
bireyin eksen olduğu bir hukuk anlayışının Avrupa Anayasası ile net-
leştiğidir141 . Bütün bu hususiyetler göz önünde bulundurulduğunda;
AB Anayasa taslağı, bazı özellikleriyle ‘uluslararası sözleşme’ izlenimi
vermekteyken; birtakım unsurlarıyla anayasa kavramıyla yakınlaş-
maktadır. AB Anayasa taslağı, ulus-üstü (supra national) hukuk düze-
ni ile birlikte incelendiğinde, yaratılan hukuk normuna anayasa-üstü
(supra-constitutional) norm adının verilebileceği ve yaratılan normu
inceleyen sahaya da anayasa-üstü hukuk (supra-constitutional law) de-
nebileceği kanaatindeyim. Nitekim “ulusal-üstü hukuk” veya “ulusal-
üstü anayasa hukuku”, “ulus-üstü hukuk” gibi kavramlar bazı yazarlar
tarafından tercih edilmekte, üstelik anayasa ile birlikte ele alındığına
rastlanmaktadır142.
139 Karakaş, op.cit., s.101-102
140 Aralarında Fransa’nın da olduğu bazı AB ülkeleri, yapılan halkoylamaları
neticesinde, AB Anayasası’nı reddetmiştir.
141 Karakaş, op.cit., s.102
142 Stella-Eirini Vetsika - Vassilis P. Tzevelekos In Integration We Trust? The Recep-
tion of Supranational Law in the Greek Legal Order: “a Tale of Love and Darkness”,
Sant’Anna School of Advanced Studies Department of Law
ISSN: 1974-5656, internetten erişim için bkz:
silis_052010.pdf; Martin F. Polaschek Implementation of International and Supra-
national Law by Sub-national Units, Published by the Forum of Federation, inter-
net erişimi için bkz:
Polaschek.pdf; John Erik Fossum &Agustín José Menéndez, The Theory of Cons-
titutional Synthesis. A Constitutional Theory for a Democratic European Union,