494 / 521
TBB Dergisi 2012 (99)
Yargıtay Kararları
493
ların duruşma gününden haberdar edilmesi ile mümkün olur. Kişinin
hangi yargı merciinde duruşması bulunduğunu, hakkındaki iddia ve
isnatların nelerden ibaret olduğunu bilmesi, 7201 sayılı Tebligat Kanu-
nu ve Tebligat Tüzüğünde açıklanan usule uygun tebligat yapılması
ile sağlanabilir ( HGK’nun 04.03.2009 gün ve 2009/9-52 E.-2009/105
K.; 14.04.2010 gün ve 2010/21-200 E. 2010/216 K.; 20.04.2011 gün ve
2011/5-175 E. 2011/202 K. sayılı ilamları ).
Hukuki dinlenilme hakkına gelince:
Mahkeme iki tarafa eşit şekilde hukukî dinlenilme hakkı tanıya-
rak hükmünü vermelidir. Taraflara hukukî dinlenilme hakkı verilmesi
anayasal bir haktır. Anayasamızın 36. maddesine göre teminat altına
alınan iddia ve savunma hakkı ile adil yargılanma hakkı, hukukî din-
lenilme hakkını da içermektedir. Yine İnsan Hakları Avrupa Sözleş-
mesi’nöe de hukukî dinlenilme hakkı, adil yargılanma hakkı içinde
teminat altına alınmıştır. Bu hakka, tarafın hâkime meramını anlatma
hakkı ya da iddia ve savunma hakkı da denilmektedir. Ancak, hukukî
dinlenilme hakkı, bu ifadeleri de kapsayan daha geniş bir anlama sa-
hiptir.
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 27. maddesi hük-
müne göre:
“ ( I ) Davanın tarafları, müdahiller ve yargılamanın diğer ilgilileri,
kendi hakları ile bağlantılı olarak hukuki dinlenilme hakkına sahiptirler.
( 2 ) Bu hak;
a ) Yargılama ile ilgili olarak bilgi sahibi olunmasını,
b ) Açıklama ve ispat hakkını,
c ) Mahkemenin, açıklamaları dikkate alarak değerlendirmesini ve
kararların somut ve açık olarak gerekçelendirilmesini,
içerir”.
Hukukî dinlenilme hakkı, Anayasanın 36. maddesinde ve Avrupa
İnsan Haklan Sözleşmesinin 6. maddesinde düzenlenen adil yargılan-
ma hakkının en önemli unsurudur. Zira, insan onurunun yargılamada-
ki zorunlu bir sonucu olarak, yargılama süjelerinin, yargılamada şeklen
yer almaları dışında, tam olarak bilgi sahibi olmaları, kendilerini ilgi-
lendiren yargılama konusunda açıklama ve ispat haklarını tam ve eşit
olarak kullanmaları ve yargı organlarının da bu açıklamaları dikkate
alarak gereği gibi değerlendirme yapıp karar vermesi gereklidir.