401 / 477
Terörizmin Bastırılmasına Dair Avrupa Sözleşmesi
400
Madde 6
53. 6 ncı maddenin 1’inci paragrafı, 1’inci maddede öngörülen suç-
lar bakımından âkit devletlere yargılama yetkisi ihdası yükümlülüğü-
ne ilişkindir.
54. Bu yargı yetkisi şu hallerde kullanılır;
- şüpheli talep edilen devletin ülkesinde mevcutsa, ve
- bir devlet kendi hukukunda mevcut olan benzer bir yargı yetkisi
kuralına istinaden yargı yetkisine sahip bir âkit devletten geri verme
talebi alırsa, kişiyi geri vermez.
55. İkinci gerekliliği uymak için, talep eden ve edilen devletler
tarafından uygulanan yargı yetkisi kuralları arasında bir tekabüliyet
(
correspondence
) bulunmalıdır.
Bu sınırlamanın temel etkisi, ceza kanunları uyarınca vatandaşları
nerede suç işlerse işlesin yargı yetkisine sahip ülkeler ve ulusal mah-
kemesinin yargı yetkisi mülkilik ilkesine (gemiler, uçaklar ve açıklar-
daki tesisler ülkenin parçası görülür) dayanan ülkeler arasındaki yargı
yetkisi kurallarının farklılığında ortaya çıkar. Böylelikle, ülkesi dışında
vatandaşı tarafından işlenmiş bir suçu yargılamak isteyen bir ülkeden
alınmış olan geri verme talebinin reddedilmesi halinde, 6’ncı madde-
deki yükümlülük, ancak talep edilen devletin ülkesi dışında vatandaş-
ları tarafından işlenen suçların kendi mahkemelerinde yargılanması
için bir iç yargılama kuralı öngörmesi halinde doğar.
56. Bu hüküm ilgili devletlerin yargılama yetkisi kurallarında tam
bir karşılıklılık bulunması gerektiği şeklinde yorumlanmamalıdır. 6
ncı madde bu karşılıklılığı geri verme talebine konu suçun niteliği ve
koşullarına ilişkin olduğu takdirde aramaktadır. Örneğin, talep edilen
devletin yurtdışında vatandaşları tarafından işlenmiş olan bazı suçlar-
da yargılama yetkisi varsa ve benzeri bir yargılama yetkisini bu suçlar
bakımından uygulamak isteyen ülkenin geri verme talebini reddeder-
se, 6 ncı maddeye göre yükümlülük doğar.
Örneğin, İngiltere geri verme düzenlemeleri genellikle mülkilik
ilkesine dayanır. Benzer şekilde, ulusal mahkemelerin yargılama yet-
kileri genellikle mülkilik ilkesine dayanır. Genel olarak, vatandaşların
yurtdışında işledikleri suçlara ilişkin yargılama yetkisi yoktur ancak