176 / 537
TBB Dergisi 2012 (101)
Özlem TÜZÜNER
175
luluğuna gidilememesinin anlaşılır olmadığı yönünde çekince konul-
muştur
41
. Nitekim bu öneriler pozitif hukukun akışını olumlu yönde
etkilemiştir. Türk Ticaret Kanunu’nda, eşya taşıma sözleşmesinin rızaî
akit olduğu hususu tereddüde yer vermeyecek şekilde hükme bağlan-
mıştır (TTK. m. 856/2).
Doktrine göre, Türk Ticaret Kanunu’nda, taşıma sözleşmesinin
aynî veya rızaî akit olup olmadığı yönündeki tartışmalara son veril-
miştir
42
. 6762 sayılı Kanun döneminde, karayoluyla eşya taşıma söz-
leşmesi tanımlanırken navlun sözleşmesine ilişkin kanunî tanım (TK.
m. 1016) dikkate alınmıştır
43
. Bu tanıma paralel olarak, Türk Ticaret
Kanunu’nda, navlun sözleşmesi ve karayoluyla eşya taşıma sözleşme-
si aynı şekilde tanımlanmıştır (TTK. m. 856/2; 1138/1).
Türk Ticaret Kanunu’na göre, tarafların karşılıklı ve birbirine uy-
gun iradeleri ile taşıma sözleşmesi kurulur. Eşyanın taşıyıcıya teslimi,
taşıma sözleşmesinin varlığına karinedir (TTK. m. 856/2). Demek ki,
taşıyıcı ve gönderenin iradelerinin taşıma sözleşmesinin esaslı unsur-
ları üzerinde uyuşmasıyla bu sözleşme kurulmaktadır. Şu hâlde, eşya
taşıma sözleşmesi aynî sözleşme değildir. Taşınacak eşyanın teslimi,
kara yoluyla eşya taşıma sözleşmesinin kurucu unsuru değildir.
“So-
rumluluğun eşyanın teslimi üzerine başlaması ise, sözleşmenin kuruluşuyla
değil; hüküm ve sonuçlarıyla ilgilidir”
44
. Diğer bir deyişle,
“eşyanın taşıyı-
cının muhafaza ve gözetimi altına sokulması sorumluluğun başlaması bakı-
mından önemlidir”
45
.
“Borçlunun borçlandığı edim zaman içinde sürekli bir davranışla yeri-
ne getirilecekse buna sürekli edim denir”
46
. Her karayoluyla eşya taşıma
sözleşmesinde, ya belirli bir süre söz konusudur, ya da taşımanın mü-
nasip sürede tamamlanması beklenir
47
. Fakat taşıma edimi, belirsiz
41 Aydın, s. 5, dpn. 1.
42 Uslu, s. 36; Çim, s. 10, 11.
43 Arkan, Sorumluluk, s. 10; Franko, 3; Zeyneloğlu, 1993, s. 29; Atabek, s. 24; Çim, 10;
Uslu, s. 36.
44 Eriş, s. 16. Aynı yönde bkz. Thaller, s. 83-85.
45 Kaya, CMR-II, s. 240, dpn. 8; Kaya, CMR-I, s. 315. Aynı yönde bkz. Zeyneloğlu,
1993, s. 42. Hava taşımasında aynı yönde bkz. Arslan, s. 90.
46 Eren, s. 99, 100.
Aynı yönde bkz. Antalya G. O., Borçlar Hukuku Genel Hükümler, C. I, İstanbul, 2012, s.
37, 38. Kılıçoğlu A. M., Borçlar Hukuku Genel Hükümler, Ankara, 2012, s. 5.
47 Münasip taşıma süresinin, ticaret yaşamındaki emsal taşımalar referans alınarak