472 / 537
TBB Dergisi 2012 (101)
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Kararları
471
Madde 15
“Her bir Taraf Devlet, işkence sonucu alındığı ortaya çıkan bir ifa-
denin, işkence yapmaktan sanık bir kimsenin aleyhine bu beyanın
alındığına dair bir delil olarak kullanılması hariç, hiç bir yargıla-
mada delil olarak ileri sürülememesini sağlar.”
Madde 16
“1. Her bir Taraf Devlet kendi egemenliği altındaki bir ülkede,
birinci maddede tanımlanan işkenceye varmayan diğer zalima-
ne, insanlıkdışı veya aşağılayıcı muamele veya ceza fiillerinin bir
kamu görevlisi ve resmi sıfatla hareket eden bir diğer kimse tara-
fından veya bu kimsenin teşviki veya rızası veya muvafakati ile
işlenmesini önlemeyi taahhüt eder. Sözleşmenin özellikle 10, 11,
12 ve 13. maddelerinde yer alan yükümlülükler, işkence sözcüğü
yerine diğer zalimane, insanlıkdışı veya aşağılayıcı bir muamele
veya ceza terimleri koyularak uygulanır.”
C. Diğer insan hakları izleme organlarının ve ulusal mahkeme-
lerin pratikleri
1. İşkence tehditlerinin hukuki niteliği
65. İşkence ve diğer insanlıkdışı veya aşağılayıcı muamele yasağının
yerine getirilmesini izleyen bir çok kuruluş, bir kimseyi fiziksel
yaralamaya tabi tutma tehditleri bağlamında bu yasağın kapsamı
konusunda açıklamalarda bulunmuşlardır.
66. İnsan Hakları Amerikan Mahkemesi, 27 Kasım 2003 tarihli
Maritza
Urrutia – Guatemala
(Esas, Onarımlar ve Giderler)
kararında (Seri C
No. 103) şöyle demiştir:
“85. Mahkeme, Maritza Urrutia hukuka aykırı ve keyfi olarak tu-
tulu bulunduğu sırada devlet görevlilerinin kendisine yaptıkları
muamelelerle ilgili olarak, mağdur olduğu iddia edilen bu kişinin
başına bir başlık geçirildiğinin, uyumasını engelleyen ışığı yanan
ve sesi sonuna kadar açık bir radyonun bulunduğu bir odada ya-
tağa kelepçeyle bağlandığının kanıtlandığı kanaatindedir. Maritza
Urrutia ayrıca, çok uzun süren sorgulamalara tabi tutulmuş, bu