488 / 537
TBB Dergisi 2012 (101)
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Kararları
487
altında olsa bile, işkence, insanlıkdışı veya aşağılayıcı muamele
yapılamaz. Ulusun yaşamını tehdit eden olağanüstü halde bile, bu
yasağın askıya alınmasına izin verilmemiştir. Muğlak olmayan te-
rimlerle düzenlenmiş olan Sözleşme’nin 3. maddesi, en zor koşul-
larda bile, her insanın mutlak ve vazgeçilemez nitelikte işkenceye,
insanlıkdışı veya aşağılayıcı muameleye tabi tutulmama hakkı
bulunduğunu kabul etmektedir. Sözleşme’nin 3. maddesindeki
hakkın mutlaklık niteliğini güçlendiren felsefi temel, söz konusu
kişinin eylemi ve suçun niteliği ne olursa olsun, herhangi bir istis-
naya veya haklılaştırıcı faktöre veya menfaatlerin tartılmasına izin
vermemektedir.
108.Başvurucunun tabi tutulduğu muameleyi karakterize eden faktör-
leri göz önünde tutan Mahkeme, başvurucudan bilgi almak için
kendisine yapılan gerçek ve yakın bir tehdidin, Sözleşme’nin 3.
maddesi kapsamına girecek asgari ağırlık düzeyine ulaştığına ikna
olmuştur. Mahkeme’nin İşkenceye Karşı Birleşmiş Milletler Sözleş-
mesi 1. maddesindeki tanıma atıfta bulunan kararlarına ve Redress
Trust’ın atıfta bulunduğu uluslararası insan hakları izleme organ-
larının görüşlerine göre, işkence hem fiziksel ve hem de zihinsel
ıstırabı kapsadığından, bir işkence tehdidi de işkence oluşturabi-
lir. Özellikle fiziksel işkence korkusunun kendisi, zihinsel işkence
oluşturabilir. Ancak belirli bir fiziksel işkencenin psikolojik işkence
veya insanlıkdışı veya aşağılayıcı muamele oluşturup oluşturma-
dığına dair nitelendirmenin, olayın içinde bulunduğu bütün koşul-
lara ve özellikle uygulanan baskının ağırlığına ve verilen ıstırabın
yoğunluğuna bağlı olduğu konusunda geniş bir uzlaşma bulundu-
ğu anlaşılmakta ve Mahkeme de böyle düşünmektedir. İşkence tes-
pit ettiği olaylar ile başvurucunun olayını karşılaştıran Mahkeme,
mevcut olayda başvurucunun tabi tutulduğu sorgulama yöntemi-
nin Sözleşme’nin 3. maddesiyle yasaklanmış insanlıkdışı muamele
oluşturacak kadar ağır olduğu, fakat işkence eşiğine ulaşmak için
gerekli zalimlik düzeyine varmadığı kanaatindedir.
2. Başvurucunun mağdurluk statüsünü kaybetmiş olup olmadığı
(a) Daire kararı
109.Daire, başvurucunun artık Sözleşme’nin 3. maddesinin ihlalinden
ötürü mağdur olduğunu iddia edemeyeceğini kabul etmiştir. Da-