118 / 473
TBB Dergisi 2012 (102)
Olgun AKBULUT
117
Tanımdaki diğer önemli bir kavram da yazışma dili kavramı-
dır. Öyle ki, kimi ülke mevzuatları resmi dil düzenlemesine gitme-
den sadece kamu organlarının yazışma dilini düzenleyerek dolaylı
bir yolla resmi dili ilan edebilmektedirler. Örneğin, Norveç ulusal
mevzuatında yer alan Kamu Hizmetlerinde Kullanılan Dil Hakkın-
da Kanun’un birinci maddesi, Norveçce’nin iki lehçesi olan
Bokmål
ve
Nynorsk
eşit şekilde devletin tüm organlarında ve belediyelerde
“yazışma dili”
dir demektedir.
3
Litvanya Anayasası’nın 14. ve Slovak-
ya Anayasası’nın 6. maddesindeki
“devlet dili”
kavramını da resmi
organların yazışma dili olarak almaktayız.
4
Slovakya Anayasası
Slovak dilini sadece
“Slovak Cumhuriyeti topraklarında devlet dili”
(m.
6/1) olarak niteleyerek diplomasinin dilinin farklı olabileceğini do-
laylı yoldan düzenlemiştir.
Resmi dilden farklı olarak
“ulusal dil”
ise egemen bir devlette nü-
fusun çoğunluğu tarafından ülke çapında kullanılan dil demektir. Bazı
ülke anayasaları hem ulusal hem de resmi dil düzenlemesine sahiptir-
ler. Hatta, bir dili hem resmi dil hem de ulusal dil olarak ilan edebil-
mektedirler. Örneğin, Malta Anayasası’na göre (m. 5), Maltaca ulusal
dildir ve aynı zamanda da resmi dildir. Anayasa ek olarak, İngilizce-
nin de resmi dil olarak kullanılabileceğini düzenlemektedir.
5
Her iki kavramdan farklı bir anlama sahip olan
“azınlık dili”
kavra-
mı ise egemen bir devlette yaşayan ve ülkenin geri kalan nüfusundan
farklı bir dili konuşan grubun dili anlamına gelmektedir. Bir diğer ifa-
de ile, azınlık dili, dilsel azınlığın dilidir.
6
evde konuştukları dil sayısının 322 olduğunu tespit edilmiştir. Bkz. Official
English – Fact Sheets: Languages Spoken in the United States According to the
2000 U. S. Census,
http://www.us-english. org/view/304; Official English – Fact
Sheets: Languages Used for Driver’s Licence Exams,
http://www. us-english.
org/view/305 (Erişim tarihi: 29. 01. 2012).
3
“Lov om målbruk i offentleg teneste”
, LOV 1980-04-11 nr 05, Bkz.
http://www.lovdata. no/all/hl-19800411-005. html (Erişim tarihi: 09. 03. 2012)
4 Litvanya Anayasası için bkz.
http://www. lrkt. lt/Documents2_e. html ve
Slovakya Anayasası için bkz.
http://www. ncsr. sk/web/Static/en-US/NRSR/
Dokumenty/constitution. doc (Erişim tarihleri: 10. 03. 2012)
5 Anayasa metni için bkz.
http://www.legal-malta. com/law/constitution-1. htm
(Erişim tarihi: 03. 02. 2012). Benzer şekilde İrlanda Anayasası da İrlandacayı hem
ulusal dil hem de resmi dil olarak nitelemektedir. Bkz. aşağıda
“Birden Fazla Resmi
Dile Yer Veren Anayasalar”
başlığı.
6 Ayrıntılı bilgi için bkz. Olgun Akbulut, Barış İçinde Birlikte Yaşamanın Hukuk
Zemini, On İki Levha yay., İstanbul, 2008, s. 27-36.