121 / 473
Resmi Dil ve Anayasalarda Düzenlenişi
120
II. Resmi Dile Yer Vermeyen Anayasalar
Kimi ülke anayasalarında resmi dil düzenlemesine yer verilme-
miştir. Amerika Birleşik Devletleri, Almanya, İtalya, Hollanda, İsveç,
Norveç, Danimarka, Çek Cumhuriyeti, Lüksemburg, Yunanistan ana-
yasaları örnek olarak verilebilir. Ne var ki, dil konusu kimi zaman ana-
yasanın açık atfıyla
12
ya da kurucu iktidarın konuyu tamamen yasal
düzenlemeye bırakmasıyla yasalarla da düzenlenebilmektedir.
13
Bu
başlık altında ise anayasada resmi dile yer verilmeyen ve konunun ya-
sal olarak da düzenlenmediği örnekler ele alınacaktır.
Bünyesinde birçok dili konuşan gruplar barındırmasına rağmen
Amerika Birleşik Devletleri İngilizce’nin vatanı kabul edilen ülkeler-
den biridir. Resmi organların ülke içinde hizmet sunduğu temel dil
ve de ülkenin uluslararası alanda temsil edildiği dil de İngilizcedir.
Ancak, İngilizce olarak yazılan 1787 tarihli ABD Anayasası’nda res-
mi dile dair herhangi bir düzenleme bulunmamaktadır. Anayasa’nın
hazırlayıcıları resmi dil konusunu da tartışmışlar ve fakat bu konuda
düzenleme yapılmaması görüşü ağır basmıştır.
14
Arada geçen sürede ABD Anayasası’na resmi dilin İngilizce oldu-
ğuna dair bir ekleme yapılmasına ya da İngilizce’nin federal düzey-
de resmi dil ilan edilmesine dair yasal düzenleme önerileri olmuştur.
12 Örnek olsun Lüksemburg Anayasası’nın
“Dil”
başlıklı 29. maddesi
“Yasa adli
ve idari konularda kullanılacak dilleri düzenler”
şeklindeki hükme yer vererek dil
konusunu tamamen yasa konusu olarak belirlemiştir. Anayasa metni için bkz.
http://www.servat. unibe. ch/icl/lu00000_. html (Erişim tarihi: 07. 03. 2012).
13 İtalya, İsveç, Norveç, Danimarka başta olmak üzere bazı ülkelerde resmi dil
konusu yasa ile düzenlenmiştir. Almanya’da ise federal düzeyde dil konusuna
özgülenmiş bir yasa dahi yoktur. Bununla birlikte, farklı yasalarda idarenin iş-
leyişi ve mahkemelerin dili düzenlenmiştir. İdari Usul Yasası (Verwaltungsver-
fahrensgesetz (VwVfG), Kabul tarihi: 23. 01. 2003, BGBl., I, S. 102, m. 23/1) ve
Sosyal Güvenlik Yasası (Sozialgesetzbuch (SGB), Sosyal Koruma ve İdari Baş-
vurulara Dair 10. Kitap: Zehntes Buch Sozialgesetzbuch - Sozialverwaltungsver-
fahren und Sozialdatenschutz - (SGB X, Kabul tarihi: 18. 08. 1980, BGBl I S. 1469,
2218, und 1450 (1982), BGBl III 860-10-1, m. 19/1)’nın ortak maddesine göre
“Kamu
makamlarının dili Almancadır”
.
Mahkemelerin Teşkilatına Dair Yasa (Gerichtsverfassungsgesetz (GVG), Kabul
tarihi: 09. 05. 1975, BGBl., I, S. 1077, m. 184/1) da benzer şekilde
“Yargılama dili
Almancadır”
demektedir.
Bkz.
Värna språken – förslag till språklag
, Statens Offentliga Uttedningar: SOU
2008:26, Stockholm, 2008, s. 74.
14 Note,
“Official English”: Federal Limits on Efforts to Curtail Bilingual Services in the
States”
,
Harvard Law Review
, C. 100, Nisan 1987, s. 1348.