294 / 473
TBB Dergisi 2012 (102)
Halis YAŞAR
293
leşmelerde eserin tesliminden önceki bütün çalışmalar eseri meydana getirme
çalışmalarıdır. Borçlar Kanununun 364. maddesi gereğince de aksine sözleş-
me hükmü yoksa eser bedeli (somut olayda bağımsız bölüm tescili istemi) an-
cak eserin teslimi ile istenebilir
.
(Yargıtay 14. Hukuk Dairesi’nin 05. 03.
2009 gün, 2009/1786 Esas ve 2009/2803 sayılı kararı)
4
“
Ani edimli eser sözleşmelerinde ifa inşaatın teslimi ile yerine ge-
tirilir
. ”
5
(Yargıtay 15. Hukuk Dairesi’nin 07. 02. 2005 gün, 2004/3589
Esas ve 2005/526 sayılı kararı)
Bu konunun tartışılmasının en önemli sebebi sözleşmenin fesih
halinde tarafların hak ve borçları ne olacaktır sorusudur. Nitekim
doktrinde de bu konu tartışmalıdır. Prof. Dr. Hasan ERMAN görüşü-
nü şu şekilde ortaya koymaktadır.
“ Arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi
ani edimli borç ilişkisi olarak nitelendirilemez. Gerçekten eser (bina) meydana
getirilirken müteahhidin uzun süreyi gerektiren faaliyetlerini edimin dışında
saymak ve hazırlayıcı faaliyetler olarak görmek doğru olmaz. Bütünlük arz
eden sonucun meydana gelmesinden önce de edimler zaman içinde ve bölüm-
ler halinde yerine getirilmektedir. Borçlar Kanunu da eser sözleşmesine ilişkin
hükümleri sürekli borç ilişkisi doğuran sözleşmelere özgü kurallar göz önünde
tutarak düzenlenmiştir. ”
6
Yargıtay Üyesi Y. Engin SELİMOĞLU görüşünü şu şekilde ortaya
koymuştur
. “ Eser sözleşmeleri ise yüklenicinin bir sonuca (eser) meydana
getirme faaliyetinde bulunması nedeni ile uzun ömürlü iseler de alacaklının
(iş sahibi) ifaya olan çıkarı bir anda teslim ile gerçekleştiğinden kural olarak
ani edimlidir. Örneğin yüklenicinin 2 veya 3 yıl süreyle inşaatı tamamlamaya
çalışması ifa olmayıp ifaya hazırlıktır. İfa son bir eylem ile yani teslimle ger-
çekleşecektir. Ancak bazı hukukçular yüklenicinin ifaya hazırlık faaliyetinin
zamana yayılmışlığına bakarak, eser sözleşmelerini, sürekli edimli borç ilişkisi
olarak kabul etmektedirler. Borçlar Kanunumuzun genel hükümleri de ani
edimli sözleşmeler göz önünde bulundurularak düzenlenmiştir. ”
7
4
Yargıtay Kararları Dergisi Cilt:36, Sayı:4 Yıl:2010 sh: 656–659
5
KOSTAKOĞLU Cengiz İçtihatlı İnşaat Hukuku ve Kat Karşılığı İnşaat Sözleşmesi
sh. 744
6
ERMAN Hasan Arsa Payı Karşılığı İnşaat Sözleşmesi sh. 9
7
SELİMOĞLU Y. Engin Eser Sözleşmesi ve Kavramlar Faruk Ereme Armağan sh.
686