TBB Dergisi 103. Sayı

TBB Dergisi 2012 (103)

Cengiz Topel ÇİFTÇİOĞLU

151

husus, hükümlü ve tutukluda intihar niyeti varsa gerekli önlemi al-

mak ve örneğin 24 saat boyunca hükümlüyü gözetim altında tutmak

ve kesici ve delici maddeler, kemer, altın zincir gibi şeylerden arın-

dırmak gibi önlemlerin alınıp alınmadığı yine böyle bir riski en aza

indirgemek için gerekli olan standart tedbirlerin gereği gibi uygulan-

mış olup olmadığıdır. Mahkeme Demiray/Türkiye davasında devle-

tin koruyucu önlem almadığı gerekçesiyle 2. maddenin ihlal edildiği

sonucuna varmıştır

Devletin pozitif yükümlülüğü kapsamında diğer bir konu da ni-

teliği itibariyle tehlike arz eden faaliyetlerin düzenlenmesi ve yürü-

tülmesinin denetlenmesidir. Devlet etkili bir düzenleme ile gözetim

ve denetim sistemi oluşturarak tehlikeli eksikliklerin teşhisini ve dü-

zeltilmesini sağlamalıdır. Bu faaliyetler sebebiyle yaşamları tehlike

altına girebilecek kişilere, risk değerlendirmeleri ve koruyucu ted-

birler alınabilmesi bakımından yeterli seviye de bilgi verilmelidir. Bu

yükümlülük söz konusu faaliyetin özel teşebbüs tarafından yapılması

durumunda da mevcuttur. Benzer yükümlülük doğal afetler bakımın-

dan da mevcuttur. 20.3.2008 tarihli Budayeva ve diğerleri/Rusya ka-

rarında mahkeme dağlık bir bölgede toprak kayması sonucunda ger-

çekleşen ölüm ve yaralanmaların meydana geldiği bir olayda doğal

afetler nedeniyle devletin sorumluluğunun söz konusu olabileceğine

hükmetmiştir. 18.6.2002 tarihli Öner Yıldız/Türkiye kararında mahke-

me bir çöplükte metan gazı birikmesi sonucunda meydana gelen ölüm

olayından dolayı Türkiye’nin sorumlu olduğu sonucuna varmıştır.

Burada Ümraniye çöplüğündeki metan gazı patlaması sonucu çöplük

yakınında olan 11 gecekondunun yıkılması nedeniyle bu evlerden bi-

rinde oturan başvuranın 12 kişilik ailesinden dokuzunu kaybetmesi

olayında AİHM Ümraniye çöplüğünü kullanan 4 belediye tarafından

hiçbir önlem alınmadığını, başvuranın burada oturmasının yasaklan-

madığını ve bu nedenle yasaya aykırı olarak tehlikeli bölgeye gece-

kondu yapan başvuranın kendi kusurlu davranışına karşın Türkiye’yi

mahkûm etmiştir

Öztürk, Tezcan, Erdem, Sırma, Saygılar, Alan, s.94-95; Tezcan, Erdem, Sancaktar,

Önok, s.102; Çakmak, s174; Cengiz, Serkan-Demirağ, Fahrettin-Ergül, Teoman-

Mcbride, Jeremy-Tezcan, Durmuş: Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Kararları

Işığında Ceza Yargılaması Kurum ve Kavramları Ankara s.10-11.

Tezcan, Erdem, Sancakdar, s.134.