TBB Dergisi 103. Sayı

Türk Medenî Kanunu’nun 40’ıncı Maddesi Kapsamında Cinsiyet Değişikliği ve Hukukî Sonuçları

250

man Transseksüeller Kanunu’nda, Türk Medenî Kanunu’nda olduğu

gibi iki aşamalı bir düzenleme söz konusu değildir. Yani cinsiyet de-

ğişikliği ameliyatı geçirmek için mahkemeden önceden izin alınması

gerektiğine yönelik bir hüküm bulunmamaktadır. Alman Transseksü-

eller Kanunu’nun 8’inci paragrafı uyarınca, kendisinde karşı cinse ait

olduğu şeklinde bir inanç gelişen ve bu inancına uygun olarak en az üç

yıldan beri kendini bu şekilde yaşamaya yönelten bir iç baskı altında

bulunan, başka bir ifade ile en az üç yıldan beri transseksüel yapıda

olan kişinin, 1- Alman vatandaşı veya federal sınırlar içinde oturan bir

vatansız ya da bir göçmen olması; 2- Üreme yeteneğinden sürekli bir

biçimde yoksun olması; 3- Dışa yönelik cinsiyet özelliklerini değiştiren

bir operasyon geçirmesi ve bu şekilde karşı cinsin görünüşüne yaklaş-

mış olması halinde, mahkeme tarafından diğer cinse ait olduğu tespit

edilir ve böylece cinsiyet değişikliği hukuken kabul edilmiş olur.

C. Türk Medenî Kanunu’nun 40’ıncı Maddesi Kapsamında

Cinsiyet Değişikliği

1) Cinsiyet Değişikliğinin Şartları

a) Mahkemeye İzin İçin Başvurma

Türk Medenî Kanunu’nun 40/I’inci maddesi uyarınca, cinsiyet

değişikliği ameliyatı yaptırılabilmesi için, öncelikle mahkemenin cin-

siyet değişikliğine izin vermiş olması gerekir. Cinsiyet değişikliği ame-

liyatı yaptırmak amacıyla mahkemeye başvuran kişinin, onsekiz yaşı-

nı doldurmuş olma ve evli olmamanın yanında, transseksüel yapıda

olup, cinsiyet değişikliği operasyonu geçirmenin ruh sağlığı açısından

zorunlu olduğuna ve üreme yeteneğinden sürekli yoksun olduğuna

dair bir eğitim ve araştırma hastanesinden alınmış resmî nitelikte sağ-

lık raporunu ibraz etmiş olması gerekir.

Cinsiyet değişikliğinin zorunlu tedavi amaçlı olduğunu belgele-

yen bir eğitim ve araştırma hastanesince verilecek sağlık kurulu raporu

cinsiyet değişikliğine onay verecek hâkim açısından oldukça önemli-

dir. Hâkim bu rapordan hareketle, izin verdiği takdirde gerçekleşecek

olan cinsiyet değişikliği ameliyatının hasta için tamamen iyileştirici

Alman Transseksüeller Kanunu’nun ilk kabul edildiği halinde mahkemeye başvu-

ran kişinin evli olmaması şartı öngörülmüşken, daha sonra bu şart kaldırılmıştır.