TBB Dergisi 103. Sayı

TBB Dergisi 2012 (103)

Gamze TURAN BAŞARA

251

nitelikte sonuç doğuracağına, bu talebin geçici bir heves olmadığına,

başvuran için tek ve nihaî tedavinin ameliyat olduğuna kanaat getir-

melidir. Bu husus, sadece hukuk alanını değil, belki de daha yoğun

olarak tıp alanını ilgilendirdiğinden, hâkimin yalnızca hukuk bilgisiy-

le bir sonuca varmasını beklemek imkânsızdır.

b) Mahkeme İznine Başvuran Kişinin Onsekiz Yaşını

Tamamlamış Olması

Türk Medenî Kanunu’nun 40/I’inci maddesi uyarınca, cinsiyet

değişikliği ameliyatı için mahkemeye başvuran kişinin onsekiz yaşını

tamamlamış olması gerekir.

Eski düzenlemede bulunmayan bu şar-

tın yeni düzenlemede yer alması isabetli olmuştur. Zira, ergenlik dö-

nemi kişinin cinsel kimliğinin tam olarak oturduğu dönemdir.

Diğer

taraftan, geri dönülmez sonuçlar doğuran bir ameliyat olan cinsiyet

değişikliği konusunda sağlıklı karar verebilmek için de, onsekiz yaşın

tamamlanmış olması şartının öngörülmesi yerinde olmuştur. Ancak

belirtmek gerekir ki, gecikmesi halinde telâfisi imkânsız sonuçlar do-

ğacaksa, bu durumda uzman görüşü almak suretiyle ve mahkeme ka-

rarı ile istisnaî olarak, onsekiz yaşın tamamlanmasından önce de cinsi-

yet değişikliğine izin verilebilmelidir.

SAĞLAM, s. 463.

Akipek/Akıntürk

’ün belirttiği üzere, cinsiyet değişikliği ameliyatına izin için mah-

kemeye başvuran kişinin normal yoldan erginliğe erişmiş olması gerekir. Mahke-

me kararıyla veya evlenme dolayısıyla erginlik kazananlar bu haktan yararlana-

mayacaklardır. Zira, 40’ıncı maddede açıkça onsekiz yaşın doldurulmuş olması

gerektiği düzenlenmiştir (AKİPEK, Jale/AKINTÜRK, Turgut, Türk Medenî Hu-

kuku, C. I Başlangıç Hükümleri-Kişiler Hukuku, 6. B., İstanbul, 2007, s. 493).

SAĞLAM, s. 459. Transseksüeller için aranan onsekiz yaşını doldurmuş olma şar-

tının, biyolojik olarak erkek ve dişi cinsiyet özelliklerini birlikte bulunduran her-

mafroditler (çift cinsiyetliler) açısından aranması bir takım sakıncalı sonuçlar do-

ğurabilir. Çünkü hermafrodizm tanısı henüz ergenliğe ulaşmadan konulabilir. Bu

itibarla, hermafroditlerin transseksüellerle birlikte 40’ıncı madde kapsamında de-

ğerlendirilmesi, bu kişilerin cinsiyet değiştirmek için onsekiz yaşına kadar bekle-

meleri ve onsekiz yaşını tamamladıktan sonra hâkimin izniyle cinsiyet değişikliği

operasyonun gerçekleştirilmesi sonucunu doğurur ki, bu durum hermafroditler

açısından telâfisi güç sonuçlar doğurabilecektir (KAYA, Murat, “Türk Hukukun-

da Cinsiyet Değişikliği ve Hukukî Sonuçları”, Mecmua, Ankara, 2008, s. 63).

TEKİN, s. 108; KAYA, s. 73; ATAMER, Yeşim, “Transseksüellerin Türk Hukukun-

daki Durumu”,

http://www.lambdaistanbul.org/s/etkinlik/transseksuellerin-

turk-hukukundaki-durumu/ (E.T.: 14 . 09. 2012).

Will/Öztan

, eski kanunda cin-

siyet değişikliği için asgari yaş şartının kabul edilmesi gerektiğini belirtmişlerdir

(WİLL/ÖZTAN, s. 248).