TBB Dergisi 103. Sayı

Türk Medenî Kanunu’nun 40’ıncı Maddesi Kapsamında Cinsiyet Değişikliği ve Hukukî Sonuçları

256

bir transseksüelin cinsiyet değişikliği için mahkemeye başvurmadan

önce, üreme yeteneğinden sürekli yoksun olmayı sağlayacak bir tıbbî

müdahale geçirmesini gerektirecektir ki, bu durum da kişiyi gereksiz

malî ve ruhsal bir külfet altına sokacaktır.

Kanunkoyucunun Türk Medenî Kanunu’nun 40’ıncı maddesin-

de cinsiyet değişikliği ameliyatlarını ayrıntılı bir şekilde düzenlemek

isterken, bazı tıbbî gerçekleri göz ardı etmesi sonucunda, ruh sağlığı

açısından tek ve nihai tedavinin ameliyat olduğu pek çok hasta kanun

kapsamı dışında kalmıştır. Bu itibarla, sürekli olarak üreme yeteneğin-

den yoksun olma halini, izin aşamasında değil, cinsiyet değişikliğinin

hukuken kabulü aşamasında aramak daha yerinde olurdu.

2) Cinsiyet Değişikliğinin Nüfus Siciline İşlenmesi

Türk Medenî Kanunu’nun 40’ıncı maddesinde yer alan düzen-

lemeden anlaşıldığı üzere, cinsiyet değişikliği ameliyatının nüfus si-

ciline işlenebilmesi için iki aşamanın tamamlanmış olması gerekir.

Bunlardan ilki, yukarıda şartlarını incelediğimiz ameliyat öncesi izin

aşaması, ikinci ise, ameliyattan sonraki aşamadır. Mahkeme tarafın-

dan ameliyata izin verildikten sonra, ameliyat gerçekleştirilebilir.

Nüfus kaydının düzeltilebilmesi için, cinsiyet değişikliği ameliyatı

geçiren kişinin mahkemeden yeni bir karar alması gerekir. Mahke-

menin bu kararı verebilmesi için, amaç ve tıbbî yöntemlere uygun

bir cinsiyeti değiştirme ameliyatının yapıldığının resmî bir sağlık

kurulu raporu ile belgelendirilmesi gerekir.

Mahkeme nüfus kaydı-

nın düzeltilmesine karar verdikten sonra, cinsiyet değişikliği nüfus

siciline işletilebilir.

SAĞLAM, s. 464, 466; TEKİN, s. 109-110; GÜVEN, s. 65; ATAMER,

lambdaistanbul.org/s/etkinlik/transseksuellerin-turk-hukukundaki-durumu/

(E.T.: 14. 09. 2012).

GÜVEN, s. 65; KAYA, s. 79; TEKİN, s. 109-110.

Yargıtay, bir kararında, davacının kadın cinsiyetinden erkek cinsiyetine geçebil-

mesi için gerekli olan ameliyatlardan birincisini olduğu ancak, kadından erkeğe

cinsiyet dönüşümünün ikinci aşama ameliyatı olan hastaya erkek cinsel organın

takılması ameliyatının henüz yapılmadığı, bu durumda ancak cinsiyet değişikli-

ğinin ikinci aşamasının yapılıp, gerekli olan sağlık kurulu raporunun sunulması

halinde cinsiyet değişikliğinin nüfus siciline işlenmesine karar verilebileceğini be-

lirtmiştir (Y. 2. HD., 13.02.2006 T., 17485 E., 1343 K., Kazancı Mevzuat ve İçtihat

Bankası).