TBB Dergisi 103. Sayı

İnsan Hakkı Olarak Çevre ve Çevre Hukukuna Hakim Olan Bazı İlkeler

360

BM İnsan Hakları Yüksek Komiserliği Bürosu’na BM’ye Üye Dev-

letlere danışarak ve

onların görüşlerini alarak BM Çevre Programı, çok taraflı çevre

sözleşmeleri, özel usuller, sözleşme organları ve diğer

“söz sahipleri”

de dâhil olmak üzere, uluslararası örgütler ve hükümetlerarası organ-

ları kapsar biçimde, mevcut kaynaklar dahilinde detaylı ve analitik bir

çalışma yapmayı teklif eder.

4. SÜRDÜRÜLEBİLİR KALKINMA

Çevre Kanunu’nun 1. maddesinde kanunun amacı,

bütün canlı-

ların ortak varlığı olan çevrenin, sürdürülebilir çevre ve sürdürüle-

bilir kalkınma ilkeleri doğrultusunda korunmasını sağlamak

olarak

belirlenmiştir.

Sürdürülebilir çevre: Gelecek kuşakların ihtiyaç duyacağı kay-

nakların varlığını ve kalitesini tehlikeye atmadan, hem bugünün hem

de gelecek kuşakların çevresini oluşturan tüm çevresel değerlerin her

alanda (sosyal, ekonomik, fizikî vb.) ıslahı, korunması ve geliştirilmesi

süreci,

Sürdürülebilir kalkınma ise: Bugünkü ve gelecek kuşakların, sağ-

lıklı bir çevrede yaşamasını güvence altına alan çevresel, ekonomik ve

sosyal hedefler arasında denge kurulması esasına dayalı kalkınma ve

gelişmeyi ifade eder olarak tanımlanmıştır.

Esasen SK’yı çevre hakkı ile doğrudan ilişkilendiren boyut da

“şimdiki ve gelecek kuşaklar”

ifadesidir. SK’nın özünde her iki kuşa-

ğın da gereksinimlerinin karşılanması esastır. Kaynakların sınırlılığı

ve çevreye baskı olgusu ise bunların temel gereksinimler olduğunu

göstermektedir. Böylece şimdiki kuşaklar hem hak sahibi, hem kendi

nesline hem de gelecek nesle karşı ödevlerle yükümlüdürler. Burada

da, SK’nın anlam ve amacında varolan, kuşaklar içi ve kuşaklararası

hakkaniyet (ya da adalet) ilkeleri ortaya çıkmaktadır.

Bütün canlılardan bahsettiğimizde ise ekoloji kavramı devreye

girmektedir. Ekoloji, canlı organizmaların birbirleriyle ve çevreyle

Prof. Dr. Nükhet Yılmaz Turgut, Çevre Hakkı - Kuramsal Ve Ampirik Çerçeve,

İlgili Temel Kavram Ve İlkeler: Yargının Rolü, s.6