TBB Dergisi 103. Sayı

İnsan Hakkı Olarak Çevre ve Çevre Hukukuna Hakim Olan Bazı İlkeler

364

Sonuç olarak, her iki düşünce sürdürülebilir kalkınmayı; kalkınma

sırasında çevrenin korunması gereği, karar süreçlerinde bir yaklaşım

olarak kabul etmektedir.

Güney Afrika Yüksek Mahkemesi, Gabcikova davasındaki

Weeramantry’nin görüşüne atıf yaparak, sürdürülebilir kalkınma

prensibinin modern uluslararası hukukun bir parçası olduğunu; çevre

ve kalkınma arasındaki çatışmayı dengeleyeceğini belirtmiştir. Dün-

ya Ticaret Örgütü (WTO) temyiz mercii, US-Shrimp Case davasında,

çevrenin korunması ve kalkınmanın entegrasyonunda sürdürülebilir

kalkınma kavramını kabul etmiştir.

Hem mahkemenin hem de Weeramantry’nin ortak paylaştıkları

görüş, çevresel etki değerlendirilmesinin hem projenin başında, hem

de projenin işletme safhasında sürekli bir faaliyet olarak yapılması ol-

muştur.

5. İHTİYAT İLKESİ (Precautionary Principle)

5.1. Kavram Olarak:

Belirsizlik prensibi; çevre ve insan sağlığı ve güvenliğinin korun-

masında uzun yıllardır kullanılan bir prensip. Avrupa Birliği’nde de

çeşitli davalarda kullanılmıştır.

Çevre ve kamusal sağlık alanında mücadele edenler yıllardır, se-

bep-sonuç (illiyet bağı) ilişkisinde bilimsel belirsizliğin bulunduğu du-

rumlarda çevre ve kamusal sağlığı korumak için, çareler bulmak için

uğraştılar. Bilimsel ispat yükü, bu mücadelenin önünde çok büyük bir

engel teşkil etti.

Ekonomist Knight, risk ve belirsizlik kavramlarının birbirin-

den ayrılmasını ve bunun da mümkün olduğunu ileri sürmüştür.

Knight’egöre, risk belirsizlik denizinde hesaplanabilir ve kontrol edi-

lebilir adalardır.

The Precautıonary Prıncıple In

Actıon A Handbook, s.1

Marjolein B.A. van Asselt

and Ellen Vos, The Precautionary Principle and the

Uncertainty Paradox

(Accessed

27 (2005)