TBB Dergisi 103. Sayı

İnsan Hakkı Olarak Çevre ve Çevre Hukukuna Hakim Olan Bazı İlkeler

366

mektedir. Demir ve Baykara / Türkiye davasında AİHM Büyük Dai-

resi kararında şöyle demektedir: (85,86 paragraflar)

85 AİHM, AİHS metnindeki terim ve kavramların anlamlarını ta-

nımlamada, AİHS dışındaki uluslararası hukuk öğelerini, bu öğelerin

yetkili organlarca yorumlanmasını ve Avrupa Devletleri’nin bunların

ortak değerlerini yansıtan uygulamalarını dikkate alabilir ve almalıdır.

Konusu spesifik olan uluslararası belgelerden ve sözleşmeci devletle-

rin uygulamalarından kaynaklanan görüş birliği, spesifik davalarda

AİHS hükümlerini yorumlarken AİHM için mülahaza teşkil edebilir.

86 Bu bağlamda, savunmacı devletin ilgili davanın konusuna iliş-

kin olarak uygulanabilir olan belgelerin tümünü onaylamış olması ge-

rekmemektedir. AİHM için, ilgili uluslararası belgelerin, uluslararası

hukukta veya Avrupa Konseyi üye devletlerinin çoğunun iç hukukun-

da uygulanan norm ve ilkelerde devam etmekte olan bir gelişimi ifade

etmesi ve belirli bir alanda modern toplumlarda ortak bir zemin oldu-

ğunu göstermesi yeterli olacaktır. (bkz. üzerinde gerekli değişiklikler

yapılmak üzere, yukarıda anılan

Marckx

Bu prensip günümüzde uluslararası çevre hukukunda uluslarara-

sı adet hukukunun bir prensibi haline gelmiştir ve halen gelişmekte

olan bir kavramdır.

İhtiyat İlkesi geleneksel ispat yükünün değişmesini de gerektir-

mektedir. Herhangi bir faaliyetin olası etkilerinin bilimsel olarak belir-

siz olduğu durumlarda, ispat yükü faaliyetinin çevreye zararlı olma-

dığını iddia eden,potansiyel kirletene düşmektedir. Yeni faaliyetlerde

ispat yükü yer değiştirmektedir. Projeyi savunanlar, projenin çevreye

zarar vermeyeceğinin yanında, sorgulanan faaliyetten vazgeçmeyi de

kapsamak üzere, farklı seçeneklerin dikkate alındığını da göstermek

zorundadırlar.

5.2. İhtiyat ilkesinin uygulanmasında takip edilecek yöntem

şöyledir

: Olası tehlike veya problemin tanımlanması ve anlaşılması,

bilinen ve bilinmeyenlerin ortaya konması, ürün veya faaliyetin alter-

doc)

The Precautıonary Prıncıple In

Actıon A Handbook, s.7