TBB Dergisi 103. Sayı

TBB Dergisi 2012 (103)

Fatih ÖZKUL

muşlar, kralı temsil eden koloni valilerinin baskılarını unutmamış-

lardır.

Bu sebeple aklın ürünü olarak yasama ve yürütme organları

arasında denge ararken, parlamenter sistemden faklı olarak başkanlık

sistemini kurmuşlardır.

ABD’de başkan seçildiği süre boyunca görevde kalır. Anayasa’nın

2. maddesine göre başkan, dört yıllık dönem boyunca görevini sür-

dürür ve başkan yardımcısı ile birlikte aynı süre için halk tarafından

iki dereceli bir seçimle seçilir. Bağımsızlar da başkan veya yardımcılı-

ğına aday olabilirler. Siyasal partiler başkan veya başkan yardımcısı

adaylarını belirlerler. Daha sonra her federe devlette, siyasal partilerin

adayları ve bağımsız adaylarına göre o federe devletin ikinci seçmen

adayları saptanmaktadır. ABD Temsilciler Meclisi üye tam sayısı 435,

Senato üye tam sayısı ise 100’dür. İkinci seçmenlerden oluşan seçimku-

rulunda (electoral collage) her federe devletin Kongre’de (Temsilciler

Meclisi ve Senato) sahip olduğu parlamenter sayısı kadar üyesi bulu-

nur. Her federe devlet, nüfuslarının büyüklüğü ve küçüklüğü dikkate

alınmaksızın, Senato’da iki senatör ile temsil edilir. Federe devletlerin

Temsilciler Meclisi’ndeki üye sayıları ise nüfuslarına göre değişmek-

tedir. Bu sebeple federe devletlerin, başkan ve yardımcısını seçecek

olan ikinci seçmenler kurulundaki üye sayıları nüfuslarına göre deği-

şir. Birinci seçmenler tercih ettikleri başkan ve yardımcısı adaylarının

ikinci seçmenlerine oy vermekte, Maine ve Nebraska dışında tüm fe-

dere devletlerde, hangi başkan adayının ikinci seçmenlerinin kazandı-

ğı çoğunluk sistemine göre belirlenmektedir. Yani bir federe devlette

en çok oyu alan aday, o federe devletteki ikinci seçmenlerin tümünü

kazanmış olmaktadır.

Bu sebeple, ülke genelinde az oranda oy aldığı

halde, ikinci seçmenler kurulunda fazla oy alan aday başkan olabil-

mektedir. Kasım 2000 tarihinde yapılan seçimde Gore, ülke genelinde

Bush’tan fazla oy almış olmasına rağmen, ikinci seçmenler kurulunda

daha fazla oy alan Bush başkan seçilmiştir.

Bu seçim süreci Amerikan

Anayasası’nın II. maddesinin 1. Bölümünde, her federe devletin ken-

William Burnham,

Introduction To The Law And Legal System Of The United States,

Third Edition, West Group USA 2002, s. 2-3.

Teziç, 2006, s. 430.

Cem Eroğul,

Çağdaş Devlet Düzenleri,

İmaj Yayıncılık, Ankara, 2001, s. 130-136.

Bkz.,

(Erişim tarihi, 16 Kasım 2012).