TBB Dergisi 104. Sayı

Özel Yasama Yöntemi Olarak Temel Kanun

278

bulunmadığında görüşmenin akıbetinin ne olacağı hakkında İçtüzük-

te hüküm bulunmamaktadır. Ancak İçtüzüğün 87. maddesinin dör-

düncü fıkrası ve 45. maddesinin ikinci fıkrası değişiklik önergeleriyle

ilgili olarak tesis edilecek işlem konusunda komisyon temsilcisi ve ko-

misyonun belli sayıdaki üyesinin varlığını aradığına göre komisyon

temsilcisi olmaksızın görüşmelerin başlamasına veya devam etmesine

olanak bulunmamaktadır

Komisyonun ve Hükümetin Genel Kurulda yerini alması ile gö-

rüşmelere başlanır.

Öncelikle tasarı ve teklifin tümü hakkında görüşme açılır. Aksi,

Danışma Kurulunun teklifiyle Genel Kurul tarafından kararlaştırılma-

dığı takdirde tasarı ve tekliflerin tümü hakkında siyasi parti grupları,

komisyon ve Hükümet adına yapılan konuşmaların süresi yirmi da-

kika ve iki üyenin kendi adlarına yaptıkları konuşmaların süresi on

dakikadır

Tasarı ve teklifin tümünün görüşülmesi tamamlandıktan sonra

tüm üzerinde soru ve cevap işlemi yapılır. Tasarı ve teklifin tümü üze-

rindeki soru ve cevap süresi yirmi dakikadır

BAKIRCI, komisyonun Genel Kurulda görüşmelerde hazır bulunması gerektiğini

komisyonlara sorulacak soruları (İçtüzük m.60/6) cevaplayabilmesi gerekçesine

dayandırmaktadır. Bkz. Fahri BAKIRCI, TBMM’nin Çalışma Yöntemi,

imge Kita-

bevi, Ankara, 2000, s.411. Ancak komisyonların sorulan soruları cevaplandırabil-

mesi amacıyla Genel Kurulda bulunması gerektiği görüşünün isabetli olmadığı

kanaatindeyiz. Zira İçtüzükte gerek komisyona gerekse Hükümete soru sorula-

bileceği düzenlenmiştir. Hükümet temsilcisinin bulunmadığı durumlarda bir de-

faya mahsus erteleme mümkündür ve ikinci toplantıda Hükümet temsilcisinin

olup olmadığına bakılmaksızın görüşmelere başlanacaktır. Dolayısıyla İçtüzük

Koyucunun komisyona sorulacak sorular ile Hükümete sorulacak sorular arasın-

da niteliksel bir ayrıma dayalı olarak Hükümet temsilcisinin olmadığı durumlar-

da bir defaya mahsus gelecek birleşime bırakılacağına dair hüküm ihdas ettiğini

düşünmek mümkün görünmemektedir. Genel Kurulda komisyonun muhakkak

temsil edilmesinin amacı, kanaatimizce komisyonun Genel Kurul görüşmelerine

esas olacak raporu tanzim etmesi dolayısıyla da kendi uhdesinde olan bir metin

üzerinde yapılabilecek muhtemel değişiklikler üzerinde görüşlerinin muhakkak

alınması zorunluluğudur.

Anayasa Mahkemesi kanun tasarı ve teklifinin tümü üzerinde görüşme açılma-

dan veya maddelere geçilmesi hususunda karar alınmadan doğrudan maddelere

geçilmesini ve bu suretle görüşmelerin yapılmasını iptal nedeni saymaktadır. Bkz.

Anayasa Mahkemesi, 14.3.1974 T, 1973/33 E, 1974/9 K.

Her ne kadar gerek tasarı ve teklifin tümü gerekse maddeleri üzerinde yapılan

soru ve cevap işlemi, milletvekillerinin ve bu suretle de kamuoyunun görüşülen

konu ile ilgili bilgi edinmesi amacına hizmet etse de uygulamada görüşülen ko-