124 / 505
TBB Dergisi 2013 (105)
Mine KASAPOĞLU TURHAN
123
“(1) Ciddi ve yakın tehlike ile karşı karşıya kalan çalışanlar kurula (iş
sağlığı ve güvenliği kuruluna), kurulun bulunmadığı işyerlerinde ise işve-
rene başvurarak durumun tespit edilmesini ve gerekli tedbirlerin alınmasına
karar verilmesini talep edebilir. Kurul acilen toplanarak, işveren ise derhâl
kararını verir ve durumu tutanakla tespit eder. Karar, çalışana ve çalışan tem-
silcisine yazılı olarak bildirilir.”
(2) Kurul (iş sağlığı ve güvenliği kurulu) veya işverenin çalışanın talebi
yönünde karar vermesi hâlinde çalışan, gerekli tedbirler alınıncaya kadar ça-
lışmaktan kaçınabilir. Çalışanların çalışmaktan kaçındığı dönemdeki ücreti ile
kanunlardan ve iş sözleşmesinden doğan diğer hakları saklıdır.”
Bu hükme göre, psikolojik tacizin çalışan açısından ciddi ve yakın
bir tehlike oluşturması durumunda, kamu görevlisi başvurduğu tak-
dirde, idare gerekli tedbirleri derhal almakla yükümlüdür. Peki mad-
dede belirtilen “
ciddi ve yakın bir tehlike
” kavramı işyerinde psikolojik
taciz açısından nasıl değerlendirilmelidir? 6331 sayılı İş Sağlığı ve Gü-
venliği Kanunu md. 3/p’de “
tehlike
” kavramı tanımlanmaktadır. Buna
göre tehlike “
işyerinde var olan ya da dışarıdan gelebilecek, çalışanı veya
işyerini etkileyebilecek zarar veya hasar verme potansiyeli
”dir. Psikolojik
tacizin de çalışanı etkileyebilecek zarar verme potansiyeli bulunmak-
tadır. Ama burada önemli olan bu tehlikenin “
ciddi ve yakın
” olmasıdır.
Her psikolojik taciz vakası ciddi ve yakın bir tehlike oluşturmayabilir.
Psikolojik taciz katlanılması imkansız bir noktaya gelmiş ve çalışanın
sağlığını olumsuz yönde etkilemeye başlamışsa, artık çalışmaktan ka-
çınma hakkının kullanılabileceğini kabul etmek gerekir.
Maddenin 3. fıkrasına göre ise, “
Çalışanlar ciddi ve yakın tehlikenin
önlenemez olduğu durumlarda birinci fıkradaki usule uymak zorunda olmak-
sızın işyerini veya tehlikeli bölgeyi terk ederek belirlenen güvenli yere gider.
Çalışanların bu hareketlerinden dolayı hakları kısıtlanamaz.”
Bu hükme
göre, işyerinde psikolojik taciz nedeniyle, çalışanın çalışmaya devam
etmesi durumunda sağlığı açısından telafisi güç veya imkansız zarar-
lar doğması ihtimali söz konusuysa, çalışanın belirtilen usule uymak-
sızın çalışmaktan kaçınması mümkün olabilecektir.
6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu’nun kapsamına hem
özel sektörde, hem de kamu sektöründe çalışanlar girdiği halde, “iş
sağlığı ve güvenliği kurulu”nun düzenlendiği 22. madde, sadece özel
sektöre yönelik olarak düzenlenmiştir. 22. maddenin 1. fıkrasına göre
“
elli ve daha fazla çalışanın bulunduğu ve altı aydan fazla süren sürekli işle-