156 / 505
TBB Dergisi 2013 (105)
Zeynep Duygu ULUSOY
155
ranışları, hakkında yanlış bilgilerin ve dedikoduların yayılmasından
saldırgan ve düşmanca söz ve davranışa kadar geniş bir yelpaze içinde
ele alınabilecek ve mağdurun hem psikolojik hem de fiziksel olarak
zarar görmesine neden olan duygusal saldırılar olabilmektedir. Belirli
bir süreye yayılmış olan bu davranışlar neticesinde mağdurun sağlığı,
emniyeti ve iş verimi olumsuz bir şekilde etkilenmektedir
86
. Bir grup
araştırmacının gözlemlerine göre, mobbing davranışları genel olarak
aktif “yapma” eyleminden ziyade, bilgi vermeme, toplantılardan ha-
berdar etmeme, tepkisiz kalarak tepki gösterme gibi “yapmama” ey-
lemleridir
87
.
Tipik mobbing davranışları olarak, düşmanca tavır takınmak,
ayrımcılık yapmak, aşağılamak, özgüveni azaltıcı davranışlar sergi-
lemek, istenmediğini hissettirmek, sık sık haksız eleştirilere maruz
bırakmak, gülünç duruma düşürmek, alay etmek, hakaret etmek,
görmezden gelmek, yalnızlaştırmak, fikirlerini ciddiye almamak, ko-
nuşmamak, cinsel davranışlarda bulunmak, gözdağı vermek, sağlığa
zarar verici veya gereksiz görevler vermek veya hiç görev vermemek
gibi davranışlardır
88
. Kısaca, mobbingin hareket unsurunun işyerinde
gerçekleşen, hedef seçilen çalışan mağduru sindirme ve yıldırmaya
yönelmiş bir süreci meydana getiren her türlü olumsuz davranış ve
tutumlardan oluşabileceği söylenebilecektir.
Nitekim psikoloji yazınında mobbingi davranış eksenli olarak
açıklayan tanımlar da, suça uygun hareket tanımı için ipucu vermekte-
dir. Literatüre geçmiş 1989, 1992 ve 1994 yıllarında mobbingin hareket
unsurunu merkeze alarak yapılan birkaç tanım aşağıdaki gibidir:
“
Bir ya da daha fazla kişinin, çalışma gruplarındaki kişi ya da kişileri
hedef alan, sürekli, tekrarlayan negatif davranışlar ya da temaslarıdır.”
“Kamu ya da özel sektörde, kişiyi küçük düşüren ya da alçaltan,
sürekli eleştiri ve kişisel taciz veya saldırı içeren davranışlardır.”
Yıldırma, Zorbalık)
”, Ceza Hukuku Dergisi, Yıl:4, Sayı: 11, Aralık 2009, s. 27.
86
Server Yıldız, “
A New Problem in the Workplace: Psychological Abuse (Bullying)
”, s.
114- 115.
87
Loraleigh Keashly, “
A Researcher Speaks to Ombudsmen About Workplace Bullying”
,
s. 12.
88
Yener Ünver, “
Ceza Hukuku Açısından Mobbing, Stalking ve Cinsel Taciz Eylemleri
”,
Ceza Hukuku Dergisi, Yıl:4, Sayı: 11, Aralık 2009, s. 102- 103.