207 / 505
Mükellefe İadesi Gereken Vergilerde Faiz Uygulanması
206
yada bile ancak oyçokluğu ile karar alabilmiştir. Aydın Bölge İdare
Mahkemesi’nin kararına göre, “
haksız tahsil edildiği sabit olan verginin
mükellefe iadesi sırasında faiz ödemesi zorunlu olup, ilgili yasa hükmünde
de bunu engelleyen açık ve net bir düzenleme olduğundan sözedilemez. Bu
sebeble davacının itirazının kabulüyle kararın faiz talebinin reddine ilişkin
kısmının bozularak davacıya, verginin tahsil tarihinden itibaren yasal faize
hükmetmek gerekmektedir
”
125
. Uygulamadaki görüş farklılıkları, konuyu
Anayasa Mahkemesi’nin önüne taşıyan mahkemesinin kendi içinde
bile bulunmaktadır.
Anayasa Mahkemesi kararında VUK’un 112/4. maddesindeki
mükellefe faiz ödenmesine ilişkin kuralı, Anayasa’nın 2. ve 35. madde-
lerine aykırı bularak iptal etmiştir. Kararda şu hususlar belirtilmiştir
126
:
“
İtiraz konusu kural, kamu kurumları ile kişiler arasında kamu idarelerinin
kamu gücüne dayalı yetkilerini kullanırken hatalı işlemleri nedeni ile oluşan
alacaklı-borçlu ilişkilerinin borçlu olan kamu kurumları lehine bozulmasına
sebebiyet vermektedir. Bunun yanında kamu kurumlarının borcunu ödeme-
sini geciktirmede teşvik edici olmakta ve vatandaşların devlete olan güvenini
sarsmaktadır
”. Buna göre Mahkeme, bu düzenlemenin devletle vatan-
daş arasındaki sağlanması gereken menfaat dengesine aykırı oldu-
ğunu, bunun da kamu kurumlarının borcunu geciktirmesi için adeta
teşvik unsuru taşıdığını belirtmiştir. Söz konusu durum, hukuk dev-
letinde kesinlikle olmaması gereken bir şekilde, vatandaşların devlete
olan güvenini sarsacaktır.
“İdarece yapılmış olan vergi tahsilâtının fazla veya yersiz olduğu tespit
edildikten sonra bu tahsilât, mükellefler için bir “alacak” haline gelmektedir.
Alacak hakkı mülkiyet hakkı kapsamında kişilerin temel haklarındandır. Kişi-
ler yanlış veya yersiz vergi tahsilatı nedeni ile belli bir süre mülkiyetlerinde
olması gereken bir meblağdan kullanma, tasarruf etme ve harcama şeklinde
yararlanma imkanından mahrum kalmaktadırlar. Bu süre zarfında enflasyon
nedeni ile paranın değerinde oluşan aşınma ile mülkiyetin gerçek değeri azal-
125
Aydın Bölge İdare Mahkemesi, 27.11.2008 gün ve E. 2008/486, K. 2008/1132, Ka-
rar yayımlanmamıştır. Ancak aynı karardaki ayrışık oyda VUK’un 112/4. madde-
sinin uygulama şartları belirtilmiş ve olayda söz konusu şartlar mevcut olmadığı
için çoğunluk kararına kanunî faiz talebi yönünden katılınmadığı vurgulanmıştır.
126
Karar için bkz. AyM. 10.02.2011 gün ve E. 2008/58, K. 2011/37, RG. 14.05.2011, S.
27934.