209 / 505
Mükellefe İadesi Gereken Vergilerde Faiz Uygulanması
208
şahsa faiz ödenmesi gerektiğine karar vermiştir. Açıklanan nedenlerle itiraz ko-
nusu kural, Anayasa’nın 2. ve 35. maddelerine aykırıdır. İptali gerekir
”.
Mahkeme, ilgili hükmü iptal ettikten sonra, iptal kararının yürür-
lüğe girmesini bir yıl ertelemiştir: “
Fıkranın iptali halinde sınırlı olarak
yapılan ödemelerin dayanağını oluşturacak bir düzenleme kalmayacaktır. Do-
ğacak bu hukuksal boşluk, iptal gerekçelerinde izah edilen kişilerin mülkiyet
haklarında mevcut durumdan daha da geriye gidilmesine ve Anayasa gereği
olması gereken durumdan daha da uzaklaşılmasına sebep olarak kamu düzeni
ve kamu yararını bozucu nitelikte olduğundan … bu fıkraya ilişkin iptal hük-
münün, kararın Resmî Gazete’de yayımlanmasından başlayarak bir yıl sonra
yürürlüğe girmesine, oybirliğiyle, 10.2.2011 gününde karar verilmiştir
”. Ka-
rar Resmî Gazete’de 14.05.2011 tarihinde yayımlanmıştır. Dolayısıyla
iptal hükmü 14.05.2012 tarihinde yürürlüğe girmiştir.
Anayasa Mahkemesi’nin kararında da atıf yapılan AİHM kararını
da ele almak gerekir:
Eko-Elda Avee Anonim Şirketi, kendisinden gelir vergisi adı al-
tında haksız olarak tahsil edilen meblağ için gecikme faizi ödenmesi
talebinin Yunan Devleti tarafından reddedilmesi üzerine Avrupa İn-
san Hakları Sözleşmesinin Ek 1 nolu Protokolün 1. maddesinin
127
ihlâli
ileri sürülerek AİHM’e dava açılmıştır
128
. Davacı şirket, 1987 takvim
yılına ilişkin beyannamesini 10.05.1988’de vermiştir. Ancak önemli
miktarda zarar beyan etmiştir. Şirket 24.06.1988 ve 9.12.1991’de Ati-
na Kurumlar Vergisi Dairesine başvurup 1987 kazancı üzerinden gelir
vergisine tekabül eden meblağın kendisine verilmesini talep etmiştir.
Devlet bu isteği belli olmayan bir tarihte reddetmiştir. 3.03.1993’de ya-
127
“
Her gerçek ve tüzel kişinin mal ve mülk dokunulmazlığına saygı gösterilmesini isteme
hakkı vardır. Herhangi bir kimse, ancak kamu yararı sebebiyle ve yasada öngörülen ko-
şullara ve uluslararası hukukun genel ilkelerine uygun olarak mal ve mülkünden yoksun
bırakılabilir.
Yukarıdaki hükümler, devletlerin, mülkiyetin kamu yararına uygun olarak kullanılma-
sını düzenlemek veya vergilerin ya da başka katkıların veya para cezalarının ödenmesini
sağlamak için gerekli gördükleri yasaları uygulama konusunda sahip oldukları hakka halel
getirmez
”. Hükmün Türkçe metni için bkz: TC. Adalet Bakanlığı, İnsan Hakları
Daire Başkanlığı, Temel Metinler,
http://www.inhak.adalet.gov.tr/temel/ek1.pdf (ET. 12.12.2012).
128
AİHM. 1. Daire, E. 10162/02, 09.03.2006, Kesinleşme Tarihi: 09.06.2006. Kara-
rın tam metni için bkz.
http://hudoc.echr.coe.int/sites/eng/pages/search.aspx?i=001-72757 (ET. 18.12.2012)
Kararın Türkçe tam metni için bkz. CANDAN Turgut (Çeviren), “İnsan Hakları
Avrupa Mahkemesi’nin Eko – Elda Avee / Yunanistan Kararı”,
Danıştay Dergisi
,
yıl 37, 2007, S. 114, s. 1.