210 / 505
TBB Dergisi 2013 (105)
Ümit Süleyman ÜSTÜN
209
yımlanan bir kanunla haksız (ve yersiz) ödenen vergiler için Devletin
faiz ödemesi öngörülmüştür
129
. İdarî mahkemenin açılan davayı red-
detmesi üzerine başvurulan istinaf mahkemesi itirazı kabul edilebilir
bulmuştur. Ancak yargılama sonunda, olay tarihinde yürürlükte bu-
lunan kanunda haksız (ve yersiz) alınan vergilerin geri verilmesi sıra-
sında Devletin faiz ödemesini öngören düzenleme içermediği gerekçe-
siyle dava reddedilmiştir. Yapılan temyiz başvurusu da 8.11.2000’de
reddedilmiştir. “
Danıştay, kararında, Devletin haksız (ve yersiz) ödenen
verginin geri ödenmesinde gecikme faizi ödemek zorunda olmadığı gerekçe-
sine dayanmıştır. Danıştaya göre; kamu hukukundan kaynaklanan borçlar
bakımından böyle bir zorunluluğun, Medeni Kanunun düzenlemelerinden
çıkarılması olanaklı değildir
”
130
.
AİHM kararındaki öncelikle bu alacağın ek protokolün 1. madde-
si uyarınca malvarlığı (mülk) oluşturduğunu belirtmiştir. Devletin bu
borcunu, sebepsiz zenginleşme ile ilgili hükümler uyarınca yerine ge-
tirmesi gerektiği de ifade edilmektedir
131
. “
Devletin, kesin hüküm halini
alan bir yargı kararıyla haksız (ve yersiz) olarak ödendiği kabul edilen bütün
vergi ve benzeri mali yükümleri geri vermek zorunda olduğu düşünülmek-
tedir… Bu noktada, Mahkeme, içtihadının, bir borcun ödenmesindeki olası
gecikme sebebiyle idari makamların gecikme faizi ödemeleri gerektiği yolunda
olduğunu hatırlatır. Özellikle; Mahkeme, bir çok kez, makul sayılamayacak
sürenin geçmesi gibi, hesaplanmasında etkili elemanların dikkate alınmama-
sının, ödenecek tazminatın zarar giderici etkisini azaltacağını açıklamıştır…
Özellikle, vergi ödemesi söz konusu olduğunda, geri ödeme koşullarının ilgi-
liye özel bir yük getirmesi veya mali durumunda ciddi bir zarar oluşturması
durumunda, Mahkeme, peşin (erken) ödenen vergi veya aidattan doğan mali
yükümlülüğün, 1 Nolu Protokolün 1’inci maddesiyle sağlanan güvenceye
zarar verebileceğini hatırlatır… (Buffalo Srl en liquidation c. İtalya…). Söz
konusu davada işbu davadakine benzer bir sorunu incelemek durumunda ka-
lan Mahkeme, haksız ödenen meblağdan ilgili tarafından uzunca süre yarar-
lanılamamasının, mali durumunda önemli ve kesin bir zarara (impact) neden
olması sebebiyle, 1 nolu Protokolün 1’inci maddesinin ihlâl edilmiş olduğuna
karar vermiştir
”
132
.
129
CANDAN,
Eko – Elda Avee
, s. 2.
130
CANDAN,
Eko – Elda Avee
, s. 3.
131
Karardaki 25 ve 26. paragraflar. Bkz. CANDAN,
Eko – Elda Avee
, s. 5.
132
Karardaki 27, 29 ve 30. paragraglar. CANDAN,
Eko – Elda Avee
, s. 5-6. Mahkeme-