TBB Dergisi 105. Sayı

211 / 505

Mükellefe İadesi Gereken Vergilerde Faiz Uygulanması 210
Sonuç olarak “Mahkeme, haksız tahsil edilen verginin davacı Şirkete,
Atina Kurumlar Vergisi Dairesine iade istemiyle başvurduğu 24 Haziran
1988 tarihinden yaklaşık beş yıl beş ay sonra, 12 Kasım 1993 tarihinde geri
verildiğini saptamıştır. Bu açıklamalar göz önünde bulundurulduğunda,
Mahkeme, idarenin, böyle uzunca süre gecikme sebebiyle, faiz ödemeyi red-
detmesinin genel yarar ile kişi yararı arasında olması gereken dengeyi bozdu-
ğunu düşünmektedir”133 .
Bir diğer dava olan Buffalo davasında134, kanunî merkezi İtalya’da
bulunan Buffalo limited şirketi Aralık 1994’te tasfiyeye girmiştir. 1985
ila 1992 arasında ödemesi gerekenden fazla ödediği kurumlar vergisi
için vergi iadesine hak kazanmış, vergi idaresi de vergiyi 1997 yılın-
da peyderpey iade etmeye başlamıştır. Bu süreçte şirket finansman
sıkıntısına girerek, devletin vergi iadelerinde ödediği faiz oranından
daha yüksek oranda faizle kredi almak ve kredi faizlerine katlanmak
zorunda kalmıştır. “Mahkemeye göre, iadenin peyderpey yapılması vergi
yükümlülerinin üzerinde önemli bir yük yaratır ve bu durum idarenin iadeyi
gecikerek yapması ile daha da şiddetlenir”135 . Mahkeme başvuran şirketin,
vergi iadelerinin ödenmesindeki oransız gecikmelerden dolayı mağ-
dur olduğuna ve bu durumun 1 Nolu Protokolün 1. maddesinin ihlâli
anlamına geldiğine hükmetmiştir 136.
nin bu kararında ortaya koyduğu içtihatlar şu şekilde belirtilebilir: “-Kamusal borç-
ların iadesinde, iadedeki gecikme ile gecikme faizi arasındaki ilişki mutlaka kurulmalıdır…
- İadede (ödemede) makul olmayan süre gecikmeleri değer azaltıcı bir unsurdur. Değer
azaltıcı bu unsurlar dikkate alınmadığı takdirde, bir tazminatın denkleştirici özelliği de
azalır… - Zamana bağlı gecikmelerin ortaya çıkardığı değer kayıplarının, gecikme faizi
ödenerek telafi edilmesi gerekir… -Vergi ödemelerinde, ödemenin koşulları ilgiliye aşırı
yük yüklüyor veya ilgilinin mali durumuna esaslı biçimde zarar veriyorsa, bu yükümlü-
lük P1-1’de düzenlenen güvenceye aykırı olabilir. Sadece haksız olarak ödenmiş vergiden
uzayan biçimde yararlanamama ilgilinin mali durumu üzerinde kesin ve önemli bir etki
yaratır… -P1-1 gereğince faiz ödenmesi, Devletin borçlu olduğu miktar ile ilgilinin so-
nunda alacağı miktar arasındaki farkı telafi etme yükümlülüğüne sıkı sıkıya bağlıdır”.
Bkz. YALTI, s. 9-10.
133 CANDAN, Eko – Elda Avee, s. 6.
134 Buffalo srl en liquidation Italy, 03.10.2003, 38746/97, Kararın Fransızca tam metni
için bkz.
135 YALTI, s. 10; BOZDOĞAN, s. 230; Taxation and the European Convention on Human
Rights,
19100041C2A3/0/FICHES_Fiscalit%C3%A9_EN.pdf, s. 6.
136 Taxation and the European Convention on Human Rights, s. 6.