212 / 505
TBB Dergisi 2013 (105)
Ümit Süleyman ÜSTÜN
211
Intersplav davasında
137
iadede gecikme üzerinde durulmuştur.
Ukrayna iç hukukuna göre KDV iadelerinde yapılması gereken onay-
lama işleminin yapılmaması dolayısıyla iade işlemleri sistematik ola-
rak 1998-2004 yılları arasında yapılamamış ve buna bağlı olarak faiz
de tahsil edilememiştir. Mahkeme vergi iadesi ve faiz ödemede gecik-
menin mülkiyet hakkına müdahale teşkil ettiğine hükmetmiştir
138
. Bu
bağlamda başvurucunun mülkiyet hakkına yönelik müdahale orantı-
sız olup bu sürekli gecikmeler kamu yararı ile bireysel yarar arasında-
ki adil dengeyi zedelemektedir. Mahkemeye göre, başvurucu bireysel
ve aşırı bir yüke katlanmakta ve sürekli taşımaktadır
139
.
Dangeville davasında
140
, şirket fazla ödediği KDV’lerin iade edil-
memesini dava konusu etmiştir
141
. Fransız Danıştay’ı 1 Ocak – 30 Ha-
ziran 1978 dönemine ilişkin ödediği katma değer vergilerinin iadesini
isteyen S. A. Jacques Dangeville’in bu vergi yükümlülüğünün, 17 Ma-
yıs 1977 tarihli AB 6. Direktifinin amaçlarıyla uyuşmadığı gerekçesiyle
reddetmiştir. AİHM, başvuran şirketin 1 Ocak – 30 Haziran 1978 dö-
nemine ilişkin hatalı olarak ödediği vergiler için devlete iki kez yaptığı
başvurunun geçerli bir iddia olduğunu ve bu iddianın 1 nolu protoko-
lün 1. maddesi gereğince mülk teşkil ettiğini kabul etmiştir. Mahkeme
ayrıca başvuran şirketin mülk dokunulmazlığına saygı gösterilmesini
isteme hakkına yapılan müdahalenin kamu yararı için gerekli olmadı-
ğına ve orantısız bulunduğuna karar vermiştir
142
.
Özellikle Anayasa Mahkemesi’nin kararında yer verdiği başta
Eko-Elda Avee kararı olmak üzere AİHM’in kararları incelendiğinde,
iadesi gereken vergilerin iade edilmemesi, kısım kısım yahut geç iade
edilmesi, faizsiz veya zararını karşılamayacak kadar düşük faizli iade
edilmesi, mülkiyet hakkının ihlâlini teşkil edecektir. Anayasa Mahke-
mesi bu hususa da değinerek ilgili hükmü, gerek hukuk devleti ilkesi-
ne gerekse de mülkiyet hakkına aykırılıktan dolayı iptal etmiştir.
137
Intersplav v Ukraine, 09.01.2007, 803/02, Kararın İngilizce tam metni için bkz.
http://hudoc.echr.coe.int/sites/eng/pages/search.aspx?i=001-78872.138
YALTI, s. 11.
139
http://hudoc.echr.coe.int/sites/eng/pages/search.aspx?i=001-78872,paragraf 40.
140
S. A. Dangeville v. France, 16.04.2002, 36677/97,
http://hudoc.echr.coe.int/si-tes/eng/pages/search.aspx?i=001-60432.
141
BOZDOĞAN, s. 229.
142
http://hudoc.echr.coe.int/sites/eng/pages/search.aspx?i=001-60432,paragraf-
lar 22, 26, 48 vd;
Taxation and the European Convention on Human Rights
, s. 5.