218 / 505
TBB Dergisi 2013 (105)
Ümit Süleyman ÜSTÜN
217
mevzuatı gereğince mükellef tarafından tamamlanması gereken bilgi ve bel-
gelerin tamamlandığı tarihi takip eden üç ay içinde iade edilmemesi halinde,
bu tutarlara üç aylık sürenin sonundan itibaren düzeltme fişinin mükellefe
tebliğ edildiği tarihe kadar geçen süre için
” faiz ödenecektir. Mükellef tara-
fından tamamlanması gereken bilgi ve belgelerin tamamlandığı tarihi
takip eden üç ayın sonundan itibaren faizin işlemesinin, vergi kanun-
ları uyarınca iadesi gereken vergiler açısından doğru bir düzenleme
olduğu doktrinde ifade edilmektedir
152
.
Doktrinde, vergi kanunları uyarınca iade edilecek vergilerde fai-
zin başlangıç tarihi olarak tahsil tarihinin esas alınmasının bazı önemli
sorunlara yol açacağı ifade edilmektedir
153
. Gerçekten de faizin işle-
yeceği tarih olarak tahsilin esas alınması, tahsil döneminin ve buna
bağlı olarak iadenin gerekliliğinin ortaya çıktığı dönemin tespitindeki
güçlükler sebebiyle önemli sakıncaları bünyesinde barındırmaktadır.
Doktrinde, AİHM’in Eko-Elda Avee davasında vardığı “
Mahkeme,
haksız tahsil edilen verginin davacı Şirkete, Atina Kurumlar Vergisi Dairesine
iade istemiyle başvurduğu 24 Haziran 1988 tarihinden yaklaşık beş yıl beş ay
sonra, 12 Kasım 1993 tarihinde geri verildiğini saptamıştır
” tespiti gerek-
çe gösterilerek, AİHM’e göre, iade faizinin hesaplanmasında başlangıç
noktasının başvuru tarihi olmasının uygun olduğu ifade edilmekte-
dir
154
. Bu tespite fazla veya yersiz tahsilâtın mükelleften kaynaklandığı
haller ile vergi kanunları uyarınca iade edilecek vergiler için katılma-
mak elde değildir. Ancak idarenin kusurundan kaynaklanan hallerde,
mükellefin malından mahrum kaldığı süreler için faiz ödenmesi, hu-
kuk devleti açısından olması gereken bir sonucu ihtiva etmektedir.
takip eden üç ay içinde iade edilmemesi hâlinde, bu tutarlara üç aylık sürenin sonundan
düzeltme fişinin mükellefe tebliğ edildiği tarihe kadar geçen süre için faiz ödenecektir
”.
418 sıra no.lu VUK Genel Tebliği.
152
“
Elbette bu düzenlemenin, örneğin, vergi tevkifatlarının söz konusu olduğu hallerde orta-
ya çıkan veya geçici vergiden doğan iadeler ya da katma değer vergisinden doğan iadeler
bakımından doğru bir düzenleme olduğunu söylemek gerekir
”. YALTI, s. 4.
153
“
Bay (X)’in 2010 yılında işyeri olarak kiraya verdiği gayrimenkulün kira geliri üzerin-
den yıl içinde 24.000 TL tevkifat yoluyla kesilmiştir. Bu tevkifat tutarının 15.000 TL’lik
kısmı Bay (X)’in yıllık beyanname ile beyan ettiği gelir üzerinden hesaplanan vergden
mahsup edilmiştir. Bay (X) mahsup sonucu kalan 9.000 TL’nin iadesi için 20 Mayıs 2011
tarihinde dilekçe ile vergi dairesine başvurmuştur. Bu başvuru sonucu vergi dairesi iade
işlemlerini 12 Haziran 2011 tarihinde tamamlamıştır…
[Eğer tahsil tarihi esas alınacak
olursa]
bu hesaplama için iade konusu 9.000 TL’nin tahsil edildiği dönem veya dönemle-
rin tespit edilmesi gerekecektir
”. AY, s. 51.
154
AY, s. 51.