100 / 473
TBB Dergisi 2013 (106)
Ertuğrul YUVALI
99
zorunda olmadığı, zira işverenin kadın işçinin bu durumunu dikkate
alma hakkı bulunmadığı öngörülmüştür.
Türk doktrinin ise 4857 sayılı İş Kanunundan önce de kadın işçiye
hamileliği ile ilgili sorular sorulmasını ilke olarak cinsiyete dayalı ay-
rımcılık olarak nitelendirdiğini görüyoruz
22
. 4857 Sayılı İş Kanunu’nun
yürürlüğe girmesinden itibaren ise artık iş sözleşmesinin yapılması sı-
rasında işçinin hamileliği ile ilgili soru sorulmasının İş Kanunu itiba-
riyle cinsiyet ayrımcılığı oluşturacağına şüphe yoktur
23
. Zira söz konu-
su kanunun 5. maddesinin 3. fıkrası hükmüne göre; “İşveren, biyolojik
veya işin niteliğine ilişkin sebepler zorunlu kılmadıkça, bir işçiye, iş
sözleşmesinin yapılmasında, şartlarının oluşturulmasında, uygulan-
masında ve sona ermesinde, cinsiyet veya gebelik nedeniyle doğrudan
veya dolaylı farklı işlem yapamaz”.
Doktrinde isabetli bir biçimde üstlenilecek işin konusu, niteliği ve
işyerinin özelliği gereği işverenin kadın işçi adayına hamile olup ol-
madığının sorulabileceği durumlar olabileceği de belirtilmiştir.
24
Ni-
tekim hamile bir kadının çalışmasının yasak olduğu bir iş veya işyeri
söz konusuysa veyahut üstlenilen edimin ifa edilebilmesi kadın işçinin
hamile olmamasını gerektiriyorsa hamilelikle ilgili soru sorulabilir.
25
Buna mankenlik, sahne sanatçılığı, spor öğretmenliği örnek olarak ve-
rilebilir.
26
Yine görülecek işte radyasyona maruz kalma ihtimali varsa
hamilelikle ilgili sorulan soru cinsiyet ayrımcılığı teşkil etmez.
27
Doktrinde isabetli olarak işverenin, yapılacak işin niteliği gereği
belirli süreli iş sözleşmesi yapmak istediğinde, kadın adaya hamile-
liği ile ilgili soru sorabileceği ve bunun ayrımcılık olmayacağı belir-
tilmiştir
28
. Nitekim işveren üzerine almış olduğu ve belirli bir sürede
tamamlaması gereken bir işte, başvuran kadın adaylara hamileliğine
22
Öner Eyrenci, “İşe Girişte Personel Seçimi İle İlgili Hukuki Sorunlar”, İş Hukuku
ve Sosyal Güvenlik Hukuku Türk Milli Komitesi, 15. Yıl Armağanı, İstanbul 1991,
s. 254-255; Yüksel, s. 158-159.
23
Yıldız, s. 199.
24
Savaş Taşkent, “İş Sözleşmesinin İptal Nedenleri”, İ.Ü.S.B.F., Ümit Doğanay Anı-
sına Armağan, İstanbul 1982, s. 180.; Eyrenci, Öner, s. 255.; Yüksel, s. 158-159.Yıl-
dız, s. 199.
25
Eyrenci, s. 255.; Yüksel, s. 158.; Tuncay, Eşit Davranma İlkesi,s. 34.
26
Eyrenci, s. 255.; Tuncay, s. 34.
27
Tuncay,Eşit Davranma, s. 34.
28
Yıldız, s. 199.