TBB Dergisi 106. Sayı

4857 Sayılı İş Kanunu’nun ve İlgili Mevzuatın Kadın İşçiler İle İlgili Hükümlerine Genel Bir Bakış

100

ilişkin soru sorabilmelidir. Örneğin yedi ay sürecek bir iş için işe alına-

cak hamile bir işçinin bu sürenin büyük kısmında hamileliği nedeniyle

verimsiz çalışacağı veya işe gelemeyeceği aşikardır. Dolayısıyla belli

bir süre içerisinde üzerine aldığı işi kesintisiz yürütmek isteyen işve-

renin kadın işçi adayına bu yönde bir soru sorması kanımızca da haklı

görülebilecek bir sebebe dayanmaktadır.

II) ÜCRETTE EŞİTLİK

Genel olarak denilebilir ki; günümüze değin kadınlar çalışma ha-

yatında erkeklere nazaran ucuz işgücü olarak kabul edilmişlerdir. Ka-

dınların gerek daha az iş bulabilmesi gerek daha düşük ücret alması;

kadının yaradılışından kaynaklanan biyolojik nedenlere dayandığı

gibi, esas itibariyle sosyal, geleneksel, ailevi, tarihi ve eğitim düzeyi

gibi nedenlere dayanmaktadır

. Bu bağlamda kadın erkek işçiler ara-

sında ücret farklılıklarının giderilmesi kadın erkek eşitliği bakımından

büyük bir öneme sahiptir.

Hukukun her alanında geçerli olarak kabul edilen eşitlik ilkesinin

bir yansıması olarak , İş Kanunu’nda kadın-erkek işçi ücretleri eşit-

liği ayrıca düzenlenmiştir. Nitekim 4857 sayılı İş Kanunu ülkemizin

de onaylamış olduğu 100 sayılı “Eşit Değerde İş İçin Erkek ve Kadın

İşçiler Arasında Ücret Eşitliği Hakkında Sözleşme”ye uygun olarak

yeniden düzenlenmiş

ve aynı veya eşit değerde iş için cinsiyet nede-

niyle daha düşük bir ücret kararlaştırılamayacağı öngörülmüştür(İK.

md. 5/IV). Ayrıca İşçinin cinsiyeti nedeniyle özel koruyucu hüküm-

lerin uygulanmasının, daha düşük bir ücretin uygulamasını haklı kıl-

mayacağı açıkça hükme bağlanmıştır( İK. md. 5/V). Bunun yanında

hamilelik halinde hamile işçinin sağlığını bozmayacak daha hafif iş-

lerde çalışması durumunda,

ücretinde bir indirime gidilemeyeceği

öngörülmüştür(İK. md. 74/4).

Tuncay, Eşit Davranma, s. 177.; Kandemir, Murat; “4857 Sayılı İş Kanunu’nun Kadın

İşçiler İle İlgili Düzenlemeleri”, A. Can Tuncay’a Armağan, İstanbul 2005, a. 421.

1475 sayılı İş Kanunu’nun döneminde de ücretlerde cinsiyet ayrımı yasağı mev-

cuttu. Nitekim İK’nun 26. maddesinin 4. fıkrasına göre; “,Bir işyerinde aynı nite-

likte işlerde ve eşit verimle çalışan kadın ve erkek işçilere sadece cinsiyet ayrılığı

sebebiyle farklı ücret verilemez. Toplu iş sözleşmelerine ve hizmet akitlerine buna

aykırı hüküm konulamaz”.

İK.’nun ilgili hükmüne göre hamile işçinin işinin değiştirilerek daha hafif işlerde

çalıştırılabilmesi için hekim rapotu gerekmektedir.