326 / 473
TBB Dergisi 2013 (106)
İsmet MAZLUM
325
malvarlığında meydana gelen azalmanın değer olarak karşılanması
anlamına gelmektedir
46
. Nakden tazmin peşin olarak ödeme şeklinde
yapılabileceği gibi irat biçiminde de yapılabilir.
Bedensel bütünlüğün ihlali halinde çalışma gücünün azalmasında
doğacak zararın karşılanmasında irat şeklinde tazminata karar veril-
mesi tercih edilebilir
47
. Ancak irat şeklinde ödenecek tazminat belirli
aralıklarla uzun sürede bazen ömür boyunca ödeneceği için ileride
alacaklının hakkını elde etmesi tehlikeye düşebilir. Bu tehlikeyi önle-
mek için, Borçlar Kanunu’nun 51/2’ye göre tazminatın irat biçiminde
ödenmesine hükmedilirse borçlunun güvence göstermekle yükümlü
olacağı hüküm altına alınmıştır.
III. Tazminatın Kapsamını Etkileyen Unsurlar
A. Kusurun Ağırlık Derecesi
Borçlar Kanunu’nun 51/1’nci maddesine göre hakim tazminatın
kapsamını ve ödenme biçimini durumun gereğini ve özellikle kusu-
run ağırlığını göz önüne alarak belirleyecektir. Böylece Borçlar Kanu-
nu kasten bir zarara sebep olan şahsın tazminat borcuyla dikkatsizlik-
le zararın doğmasına yola açan kişinin sorumluluğu arasında bir fark
yaratma, hafif kusur halinde tazminatın miktarını azaltma imkanını
hakime tanımıştır
48
. Bir başka ifadeyle, bir haksız fiili kasten işleyen
kimse ile aynı haksız fiili hafif bir ihmal sonucu işleyen bir kimsenin
aynı miktarda tazminata mahkum edilmesi adil bir sonuç doğurmaya-
caktır. Diğer yandan kusurun var olup olmadığı tartışılabilecek olay-
larda tazminatı düşük tutma imkanı olmayınca hakimlerin tazminata
hiç karar vermeme eğilimi göstermeleri ihtimali vardır. Kusurun ha-
fifliği gerekçesi ile tazminatı düşük tutma imkanı bu ihtimali de önle-
yebilir
49
.
Bununla birlikte Borçlar Kanunu kusurun ağırlığını tazminat mik-
tarının tayininde ölçü olarak aldığına göre, zararın hesabından sonra
sorumlu kişinin kusuru ağır ise tazminat zarar miktarına eşit olabilir.
46
Oğuzman/ Öz, s. 549.
47
Oğuzman/ Öz, s. 549
48
Reisoğlu, s. 171.
49
Oğuzman/ Öz, s. 549.