TBB Dergisi 106. Sayı

Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi Işığında İfade Özgürlüğü Kısıtlamaları

ğü, gizli bilgilerin açığa vurulmasının önlenmesi ve yargı gücünün

otorite ve tarafsızlığının sağlanması ise 10. madde konusunda geçerli

amaçlardır.

Ülke otoritelerinin, kısıtlamaları 2. fıkrada sayılan gerekçelerin

dışında herhangi bir başka gerekçeye dayandırmaları meşru değil-

dir. Dolayısıyla ulusal mahkemelerin, ifade özgürlüğüne şu ya da bu

biçimde müdahale niteliği taşıyan herhangi bir yasal hükmü uygula-

maları söz konusu olduğunda, bu hükmün korumakta olduğu değer

ya da yararı ve bu değer ya da yararın 2. fıkrada sayılanlardan biri

olup olmadığını denetlemeleri gerekmektedir. Ancak bu denetim so-

nucunda yanıt olumlu ise mahkemeler o hükmü ilgili kişiye uygula-

yabilirler.

Mahkeme her somut uyuşmazlıkta müdahalenin meşru bir ama-

ca dayanıp dayanmadığını kendisi tespit etmektedir. Örneğin Kayasu

/ Türkiye davasında

Mahkeme, uyuşmazlık konusu müdahalelerin

her birinin, Sözleşmenin 10. maddesinde yer alan meşru amaçlardan

en az birine girdiği kanaatinde olup, görevi kötüye kullanma bakımın-

dan düzeni ve yargı organının otorite ve tarafsızlığını koruma ve ha-

karet suçu ile ilgili olarak da başkalarının haklarını koruma amaçlarını

meşru amaçlar olarak göstermiştir.

Sürek / Türkiye davasında

AİHM, müdahalenin meşru amaç ta-

şıdığını kabul etmiştir. AİH Komisyonu kendi adına, başvuranın mah-

kumiyetinin yetkililerin yasadışı terör faaliyetleri ile mücadele ve 10.

Maddenin 2. Fıkrası kapsamında meşru amaçlar olan milli güvenlik

ve kamu emniyetinin korunmasına yönelik faaliyetlerin bir parçasını

teşkil ettiğini belirtmiştir.

Mahkeme de, Güneydoğu’daki güvenlik durumunun hassasiye-

tini (Bkz. 25 Kasım 1997 tarihli Zana – Türkiye Kararı, 1997-VII Ra-

Gözübüyük - Gölcüklü, a.g.e., s. 373.

Özbey, a.g.e., 2008, s.353.

Kayasu / Türkiye davası, 13.11.2008, Kar. No: 10308, Başvuru No: 64119/00, (Prg.

87) karar metni için bkz.

e.t. 18.08.2012.

Sürek / Türkiye davası, karar no: 26682/95, 8 Temmuz 1999, Dışişleri Bakanlı-

ğı Çok Taraflı Siyasî İşler Genel Müdürlüğü tarafından Türkçeye çevrilmiş olup,

gayrı resmi tercümedir. Bkz.

, erişim

tarihi: 08.09.2012.