TBB Dergisi 106. Sayı

TBB Dergisi 2013 (106)

Özcan ÖZBEY

veya toplumun bir kesimine karşı şiddete teşvik edici nitelik taşıma-

sı halinde ise ifade özgürlüğünün sınırlanması konusunda, Devlet,

daha geniş takdir yetkisine sahiptir (8 Temmuz 1999 tarihli “Ceylan/

Türkiye

”

kararı prg. 34).

Bununla birlikte Mahkeme, şiddeti teşvik etmeyen düşünce açık-

lamalarının korunması gerektiğini belirtmektedir. Avrupa İnsan Hak-

ları Mahkemesi demokrasinin temel özelliklerinden birinin, şiddete

başvurmadan ülkenin sorunlarına diyalog yoluyla çözümler bulma

olduğunu belirterek, bazen bu çözümlerin can sıkıcı ve hoşa gitmeyen

şeyler olabileceğini, ama buna katlanılması gerektiğini belirtmiştir.

Demokrasinin temeli düşünceyi ifade özgürlüğüdür ve yine demokra-

sinin yaşaması ifade özgürlüğünün sağlanmasına bağlıdır.

Nur Rayda ve Televizyon Yayıncılığı A.Ş. / Türkiye davasında;

Ekim 1999’da Radyo ve Televizyon Üst Kurulu (RTÜK), başvurucu

şirket hakkında Mihr dini cemaatinin bir temsilcisinin yaptığı bazı

yorumları yayımlaması nedeniyle uyarmıştır. Bu yorumlardan biri,

Ağustos 1999’da İzmit’te meydana gelen binlerce kişinin ölümüyle

sonuçlanan depremin, bu kişilerin ölmesine karar veren ‘Allah’ın Al-

lah düşmanlarına ikazı’ olduğu şeklindeki yorumdur. Temsilci ayrıca,

dinsizliklerinin kurbanı olarak takdim edilen ‘inançsızların kaderini’

Mihr cemaati üyelerinin kaderiyle kıyaslamıştır. RTÜK, bu yorumla-

rın ‘Anayasa’nın genel ilkeleri, demokratik kurallar ve insan haklarına’

aykırı yayın yapmayı yasaklayan 3984 sayılı Kanunun 4(c) maddesin-

de yer alan kuralı ihlal ettiğini tespit etmiştir. Başvurucu şirketin aynı

kuralı ihlal etmesi nedeniyle daha evvel kınandığını kaydeden RTÜK,

8 Kasım 1999 tarihinden itibaren yürürlüğe girmek üzere 180 gün sü-

reyle yayınının durdurulmasına karar vermiştir. Başvurucu şirket, bu

tedbire Türk mahkemeleri önünde itiraz etmiş, fakat sonuç alamamış-

Ceylan / Türkiye davası, No: 23556/94, 8 Temmuz 1999.

Bıçak,Vahit, “Türkiye’nin Güncel Sorunları: Demokrasi ve İnsan Hakları”, Libera-

lizmin İncelenmesi: Friedrich Naumann Vakfı’nın Türkiye’de 10 Yıllık Siyasi Ça-

lışması Uluslararası Konferansı’nda Sunulan Tebliğ, http/

vbicak/FNF.htm. Erişim: 11.01.2010.

Turhan, Mehmet, ‘‘Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi ve Siyasal Parti Kapatma Da-

vaları”,

erişim 13.01.2010.

Nur Rayda ve Televizyon Yayıncılığı A.Ş. / Türkiye davası, Kar. No: 8875, Başvu-

ru No: 6587/03, K.T: 27.11.2007, kararın Türkçe çevirisi ve metni için bkz. https://

aihm.anadolu.edu.tr/aihmgoster.asp?id=8875, 18.08.2012.