TBB Dergisi 106. Sayı

Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi Işığında İfade Özgürlüğü Kısıtlamaları

tır. Başvurucu şirket, depreme ilişkin dini bir açıklamanın yapıldığını

ve dinleyicilerin inanmak ya da inanmamakta serbest olduklarını ileri

sürmüştür.

AİHM, yapılan yorumların ciddiyetini ve bilhassa da bu yorum-

ların yapıldığı trajik bağlamı kabul etmiştir. Ne var ki, söz konusu

yorumlar şok edici ya da saldırgan da olsalar, hiçbir biçimde şiddete

kışkırtma içermemiş ve Mihr dini cemaatinin üyeleri olmayan kim-

selere karşı düşmanlığa tahrik etmemişlerdir. Üstelik Mahkeme, mü-

dahalenin orantılı olup olmadığını değerlendirirken verilen cezanın

ağırlığı ve niteliğinin de bir faktör olduğunu hatırlatmıştır. Bu nedenle

Mahkeme, yayım yasağının taşınılan amaçla orantısız olduğu kanısına

varmış ve bu gerekçeyle 10. maddenin ihlaline hükmetmiştir.

AİHM, Karatepe-Türkiye davasında,

Kayseri Belediye Başkanı

olan Ş. Karatepe’nin yaptığı bir konuşma sonucundaki mahkumiye-

tini ihlal olarak görmemiştir. AİHM’e göre başvuranın konuşmaları

iki bölümden oluşmaktadır: Birinci bölümde başvuran laiklikle ilgili

kişisel tutumunu dile getirmektedir. İkincisinde ise büyük bir ilin be-

lediye başkanı olarak halkına

“(…) Müslümanların içlerindeki düşünce,

kin ve imanı”

korumalarını söyleyerek

“Bu törene bu kılıkla (laik kıyafeti

kastederek) katılmak zorunda kaldım. Fakat sizlerin hiçbir zorunluluğu bu-

lunmamaktadır. Bu düzen mutlaka değişmelidir. Bekledik, biraz daha bekle-

riz. Bakalım bizi nasıl bir gelecek bekliyor. Müslümanlar, içinizden bu hırsı,

bu kini eksik etmeyin”

ifadelerinde bulunmuştur.

AİHM, dava ile ilgili olarak Erbakan-Türkiye

kararında da dile

getirdiği üzere 10. maddeye ilişkin içtihadından doğan temel ilkelere

atıfta bulunmaktadır. Mevcut dava, başvuranın ulusal mahkemeler ta-

rafından “kine teşvik eden ifadeler” olarak değerlendirilen beyanları

nedeniyle cezalandırılması hususuna ilişkindir. Bu bakımdan AİHM,

insanların onuruna karşı hoşgörü ve saygının, demokratik ve çoğul-

cu bir toplumun temellerini teşkil ettiğini vurgulamaktadır. Bundan

“usullerin”, “koşulların”, “sınırlandırmaların” ya da verilen “cezala-

rın” hedeflenen meşru amaçla orantılı olması koşuluyla, ilke olarak,

Karatepe-Türkiye Davası, Başvuru no: 41551/98, k.t. 31 Temmuz 2007, kararın özet

çevirisi için bkz.

eri-

şim tarihi: 08.09.2012.

Karar No: 59405/00, 6 Temmuz 2006.