103 / 505
Montreal Sözleşmesi’nin Yetki ve Tahkime İlişkin Hükümleri
102
gereği gibi yerine getirilerek borcun tamamen ifa edilmiş sayılacağı
yeri ifade eder.
17
Taşımanın niteliğinin tayininde esas unsur tarafların
arasındaki sözleşme olduğundan, açık veya zımni olarak öngörülmüş
bulunan uğrak yerlerinin sonradan, sözleşmenin icrası aşamasında
değiştirilmesi veya buralara hiç uğranılmaması, sözleşmenin ulus-
lararası niteliğini bozmaz. Uluslararası nitelikte bir taşıma, herhangi
bir sebeple, hareket noktasının bulunduğu ülkede sona ererse, yine
Montreal Sözleşmesi’ne tabi olur. Bir ülkenin iki ayrı noktası arasında
yapılacak bir taşımanın uluslararası niteliği olmayacağı açıktır. Bu-
nunla beraber, eğer böyle bir taşıma sözleşmesinin icrasında başka
bir devletin topraklarında durak yapılacağı kararlaştırılmış ise, söz
konusu devlet Montreal Sözleşmesi’ne taraf olmasa dahi, taşıma yine
uluslararası nitelikte olacaktır. Herhangi bir taşıma sözleşmesinden
doğan uyuşmazlığa Montreal Sözleşmesi’nin uygulanabilmesi için,
taşıma sözleşmesinin Montreal Sözleşmesi anlamında uluslararası bir
taşıma sözleşmesi olması yeterlidir; taşıyıcının veya taşıtanın tabiiyeti
veya iş merkezleri, akdin yapılmış olduğu yer, uçağın tescilli olduğu
devlet, taşıdığı bayrak veya tanıtma işareti v.b. gibi unsurlar uluslara-
rası niteliğin tespitinde önem taşımaz.
18
Türkiye, Montreal Sözleşmesi’ne taraf olduğuna göre, Türk ha-
kimi uluslararası alanda hava yolu ile yolcu, yük
19
ve bagaj taşıma-
cılığından kaynaklanan bir uyuşmazlıkla karşılaştığında öncelikle
söz konusu uyuşmazlığın Sözleşme’nin uygulama alanına girip gir-
mediğini MÖHUK m.1/f.2 uyarınca re’sen tespit edecektir. Montreal
Sözleşmesi’nin uygulama alanı, ülke yönünden akit devletlerle konu
yönünden de sadece ücret karşılığında bir taşıma sözleşmesine istina-
den yolcu ve yük taşımacılığını üstlenen taşıyıcının sorumluluğu ile
sınırlıdır.
17
Sözer, s. 90.
18
Sözer, s. 90.
19
Havayolu ile eşya/yük taşıma sözleşmesine konusu itibariyle bir sınırlama geti-
rilmemiştir. Diğer bir ifadeyle, havayoluyla yük taşıma sözleşmesi yolcu dışında
kalan diğer bütün nesnelerin taşınmasını kapsar. Yolcu dışında kalan diğer nes-
neler cenaze, canlı hayvanlar da havayoluyla eşya taşıma sözleşmesinin konusu
olabilir. Eşya kavramı, sıvı veya gaz şeklindeki nesneleri de içermektedir. Bkz.
Sözer, s. 122-123; Ekşi, s. 88.