115 / 505
Montreal Sözleşmesi’nin Yetki ve Tahkime İlişkin Hükümleri
114
Montreal Sözleşmesi m. 34’te, tahkim şartının veya anlaşmasının
yazılı olması gerektiği açıkça öngörülmüştür. Tahkim, davacının terci-
hine göre, m. 33’te gösterilmiş olan yerlerden birinde yürütülecektir.
Hakemin veya hakem kurulunun Montreal Sözleşmesi’nin hükümle-
rini uygulayacağı belirtilmiştir (f.3). Montreal Sözleşmesi m. 34/f.4 ile
de 2. ve 3. fıkra hükümlerinin her tahkim anlaşmasının veya şartının
ayrılmaz bir parçası olacağı ve bunlara aykırı bir anlaşmanın geçersiz
olacağı ifade edilmiştir.
Montreal Sözleşmesi, sadece tahkim yerini belirlemiş, tarafların
başvurabileceği tahkim türünü, tahkim sözleşmesine ve tahkimin
usulüne uygulanacak hukuku düzenlememiştir. Bu sebeple, Montre-
al Sözleşmesi’ne istinaden yük taşıma sözleşmelerinden doğan uyuş-
mazlıklar çerçevesinde gerçekleştirilecek tahkim usulü, tahkim yeri-
nin belirlenmesi konusu dışında milletlerarası ticari tahkimin genel
kurallarına tabi olacaktır.
51
V. Uluslararası Havacılık Davaları ile İlgili Olarak
Verilen Kararların İcrası
Montreal Sözleşmesi, uygulama alanına giren ihtilaflarla ilgili ola-
rak 33. maddede sayılan mahkemelerce verilen kararların akit memle-
ketlerde tanınması ve tenfizi meselesini düzenlememiştir. Bu sebeple,
Sözleşme hükümlerine göre verilen kararların akit ülkelerde icrası,
mahalli hukuka göre gerçekleşecektir. Bu nedenle, uluslararası hava-
cılık ile ilgili yabancı mahkeme kararları Türkiye’de MÖHUK m. 50
v.d. hükümlerine göre tanınıp tenfiz edilecektir. Davacıların 33. mad-
dedeki yetkili mahkemeler arasında tercih yaparken davayı açacakları
ülke ile kararın ileride icra edilebileceği ülke veya ülkeler arasındaki
tenfiz rejimini dikkate almaları uygun olacaktır. Buna karşılık, tahkim
seçilmişse, yabancı hakem kararının tanınması ve tenfizi 1958 tarihli
Newyork Sözleşmesi hükümlerine tabi olacaktır.
VI. Uygulanacak Hukuk
Taşıma sözleşmeleri, önemli ölçüde milletlerarası antlaşmala-
rın hakimiyeti altındadır. Bu alanda, taşıma ile ilgili ortaya çıkması
51
Şanlı, s. 26.