TBB Dergisi 107. Sayı

Tbmm’nin Kamu Başdenetçisi Seçme İşlemlerinin Yargısal Denetimi Üzerine Bir Çözümleme

122

Resmi Gazete’de yayımlanır. Başkaca bir organ ya da kurum içtüzük

yapma konusundaki Meclisin bu özerk düzenleme yetkisine katıla-

maz

. Bu nedenle, şekli ölçüt, içtüzükleri yalnızca yasalardan ayıran

bir işleve sahiptir; diğer parlamento kararları arasında içtüzüklerin

niteliğini saptamaya elverişli bir ölçüt teşkil etmez. İçtüzükleri diğer

parlamento kararlarından farklılaştıran özellik, ancak maddi ölçüt

araştırması ile ortaya konulabilir: Maddi ölçüt bakımından, içtüzük-

ler, meclislerin kendi iç örgütlenmelerini, çalışma ve faaliyetlerini

düzenlemek amacıyla

kural koyan

yasama işlemleridir. İçtüzüklerin

düzenleme alanının içe dönük ve Meclis çalışmalarıyla sınırlı olma-

sı, onları bir taraftan yasalardan ayırdığı gibi

, diğer taraftan, birel

ve sübjektif nitelikli üye seçme-atama işlemlerinden uzaklaştırır.

İçtüzüklerin, kural olarak, sadece yasama meclisi üyelerini bağla-

ması, meclis dışında bir uygulama alanına sahip olmaması, kişilerin

statüleri üzerinde hukuki etki doğurmalarına engeldir. Dolayısıyla,

konusu Kamu Denetçiliği Kurumu’nda görev yapmak üzere başde-

netçi seçmek olan birel nitelikli bir işlemin, içtüzük düzenlemesi ni-

teliğinde olduğu ya da içtüzük kapsamına giren bir konuyu düzen-

lediği gerekçesiyle Anayasa Mahkemesi önünde norm denetimine

tabi tutulması olanaklı değildir.

B. Anayasa Mahkemesi’nin Başvurduğu Hukuka Uygunluk

Bloku Seçim İşlemi Üzerinde Etkili Bir Yargı Denetimi

Gerçekleştirmeye Elverişli Değildir

Daha önce belirtildiği gibi, kamu başdenetçisi seçme işlemi, Ana-

yasa Mahkemesi’nin norm denetimine tabi meclis kararlarından de-

ğildir. Yine de, seçim işleminin meclisteki siyasi partilerce çekişme

konusu yapılarak Anayasa Mahkemesi önüne getirilmesi ve Anayasa

Mahkemesi’nin de başvuruyu ilk inceleme aşamasında reddetmemesi

olasılığı akla gelebilir. Bu olasılıkta bile şöyle bir sorun ortaya çıkmak-

tadır: Anayasa Mahkemesi bu işlemleri hangi normlara göre yargıla-

yacaktır?

Erdoğan Teziç,

Türk Parlamento Hukukunun Kaynakları ve İlgili Anayasa Mahkemesi

Kararları

, Fakülteler Matbaası, İstanbul, 1980, s. 22 vd.

Bülent Tanör ve Necmi Yüzbaşıoğlu,

1982 Anayasasına Göre Türk Anayasa Hukuku

Beta Yayıncılık, 9. Bası, İstanbul, 2009, s. 243