TBB Dergisi 107. Sayı

Tbmm’nin Kamu Başdenetçisi Seçme İşlemlerinin Yargısal Denetimi Üzerine Bir Çözümleme

128

teminatına tanınmış, kuruluş ve işleyişi yargı organı gibi örgütlenmiş-

tir. Danıştay, TBMM Genel Kurulu’nun idare içindeki birimlere üye

seçme kararları ile yargı organlarına üye seçme kararları arasında fark

gözetmektedir. Örneğin, TBMM Genel Kurulunca RTÜK’e üye seçme

işleminin iptali ile davacının RTÜK üyeliğinin sona ermesi sonucu-

nu doğuran bu karardan dolayı yoksun kaldığı aylık ve diğer özlük

haklarının yasal faiziyle birlikte ödenmesi ve göreve iadesine hükme-

dilmesi istemiyle açılan davada, Sayıştay’a üye seçme işlemine karşı

açılan davada benimsediği yaklaşımını takip etmemiştir. İdari makam

arayışına ağırlık vermek yerine işlevsel ölçütü belirleyici kabul etmiş-

tir. Sonuç olarak “idari makam bulunmadığı” gerekçesiyle görevsizlik

kararı veren idare mahkemesi kararını bozmuştur. Hukuk devleti ge-

reği, devlet örgütlenmesinden çıkan hiçbir irade açıklamasının düzel-

tici mekanizmalar dışında kalmaması gerekliliği idari örgüt (organik

ölçüt) arayışından tasarruf edilmesinin gerekçesi olmuştur.

Mahke-

me, böylelikle uyuşmazlık konusu TBMM Genel Kurulu kararı üze-

rinde yargı kısıntısına gitmeyerek yasamanın idari işleminin denetime

açılmasını sağlamıştır.

“İptal davasına konu olabilecek nitelikteki bu tür işlemler, yalnız-

ca Anayasa’nın yürütme organı içinde öngördüğü yapısal “idare”ye

özgü olmayıp, yasama ve yargı organlarınca tesis edilmekle birlik-

te “yasama” ya da “yargı” fonksiyonuyla ilgisi olmayan ve tümüyle

“idare” işlevine ilişkin olarak yukarıda belirtilen tanıma uygun biçim-

de alınan kararların da idari işlem olarak kabulü gerekir. (…) İdare

işlevine ait işlemlerin yasama organınca yapılmış olması, işlemin idari

niteliğini değiştirmeyeceği gibi, bunların yargısal denetim dışında bı-

rakılması hukuki sonucunu da doğurmaz. Zira bu tür işlemlerden çok

daha üstün hukuk normları olan kanunların, kanun hükmünde karar-

namelerin, Türkiye Büyük Millet Meclisi İçtüzüğünün veya bunların

belirli madde ve hükümlerinin şekil ve esas bakımından Anayasaya

Mahkemesi önünde iptal davalarına konu edilmeleri mümkün iken,

yasama organının idari işlemleri üzerinde yargısal denetimin yapıl-

maması hukuk devleti ilkesine uygun düşmez. / Bu nedenle, yürütme

erki içinde bulunan bir üst kurula kamu görevlisi atanmasına ilişkin

Onur Karahanoğulları,

İdarenin Hukukla Kavranması: Yasallık ve İdari İşlemler (Yargı

Kararlarına Dayalı Bir İnceleme)

, s. 33