130 / 505
TBB Dergisi 2013 (107)
Nazile İrem YEŞİLYURT
129
uyuşmazlık konusu TBMM kararı, idare fonksiyonuyla ilgili olduğun-
dan, iptal davasına konu edilebilecek nitelikte bir idari işlem olduğu
açık olup, Mahkemece uyuşmazlığın esasına girilerek bir karar veril-
mesi gerekirken, davanın incelenmeksizin reddi yolunda verilen İdare
Mahkemesi kararında hukuki isabet görülmemiştir.”
15
Fransa’da ise, Conseil d’Etat organik ölçüte çok daha fazla bağlı
kalmaktadır. Mahkeme’nin yakın zamana kadar yalnızca organik öl-
çütü esas alarak parlamenter meclislerin organlarının idari işlemlerini
yargılamakta bile çekingen davranması, tarihsel nedenlerle açıklan-
maktadır. Çünkü III. Cumhuriyet Dönemi’ne hâkim olan aşırı yasa-
merkezci anlayış, gerek doğrudan Ulusal Meclis ve Senato’dan gerekse
meclislerin organlarından çıkan kararlara tanınan yargı bağışıklığını
haklı göstermiştir. Parlamenter meclislerin anayasal ayrıcalıkları, ba-
ğımsızlıklarının güvencesi olarak görülmüştür.
16
Ayrıca, bazı idari iş-
lemlere karşı iptal davası yolunu kapatan 24 Mayıs 1872 sayılı Yasa’nın
9. maddesi ile buradaki hükmü tekrarlayan 31 Temmuz 1945 tarihli 45-
1708 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin
(Ordonnance)
32. madde-
si, Conseil d’Etat’nın idari makam bulunmadığı gerekçesiyle verdiği
görevsizlik kararlarının dayanağını oluşturmuştur. Mahkeme, pek çok
kararında, parlamenter meclislerin idaresi ile görevli organların idari
nitelikteki işlemlerini görev alanı dışında değerlendirmiştir.
17
Ancak,
17 Kasım 1958 tarihli Kanun Hükmünde Kararname
(Ordonnance)
ile
idari yargıya Parlamento personelinin kariyerine ilişkin uyuşmazlık-
lara bakma görevi verilmesinden sonra, parlamenter meclislerin ve
komisyonlarının idari işlemleri önündeki kısıntılar bir ölçüde ortadan
kalkmıştır. Söz konusu Kanun Hükmünde Kararname, içtihat yoluy-
la, görev başvurusunda bulunan adayları, stajyerleri, emeklileri ve
15
Danıştay 5. Daire, E. 2005/5627, K. 2007/72, T. 24.1.2007,
Danıştay Dergisi
, Sayı
115, s. 196
16
Nicolas Chifflot, “Le juge administratif n’est-il que le juge de l’administration? Un
élément de réponse”,
AJDA
, 2011, s. 1851
17
CE, “Sieur Vouters”, 26 Mayıs 1950, concl. Agid,
Rec. Lebon
, s. 316; CE, “Gleyses”,
20 Mart 1953,
Rec. Lebon
, s. 137; CE Ass. plén., “Sieur Girard (Louis-Dominique)”,
31 Mayıs 1957,
Rec. Lebon
, s. 360, Dalloz, 1957, jurisprudence, s. 430; CE, “Buyat”,
18 Şubat 1955, ,
Rec. Lebon
, s. 755; CE, “Sabaty”, 29 Aralık 1995,
Rec. Lebon,
s. 610;
CE Ass., “Brouant”, 25 Ekim 2002,
Rec. Lebon
, s. 345, concl. Guillaume Goulard,
RFDA
, 2003, s. 1, chron. Francis Donat – Didier Casas;
AJDA
, 2002, s. 1332; CE,
“Papon”, 4 Temmuz 2003, concl. Laurent Vallée,
RFDA,
2003, s. 917, note Jean-
Pierre Camby,
RDP
, 2003, s. 1227-1235