TBB Dergisi 107. Sayı

TBB Dergisi 2013 (107)

Banu ŞİT KÖŞGEROĞLU

159

anlaşmaların Başlangıç kısımlarında yer alan dar ve sınırlı amaç

ifadeleri, sadece ve ne pahasına olursa olsun yatırımların korunmasını

öngördüğünden, bu ifadeleri esas alan hakemlerce, yoruma ilişkin

belirsizliklerin yatırımcılar lehine çözüme kavuşturulması sonucu

doğmuştur

Ancak son dönemde, ekonomik gelişmenin, sadece yatırımların

teşviki ve korunması ile değil, aynı zamanda sosyal ve çevresel po-

litikaların gözetilmesi ile elde edilebileceği anlayışının etkili olmaya

başlaması ile bazı ülkeler ikili yatırım ve serbest ticaret anlaşmala-

rının Başlangıç kısımlarında bu tür politika amaçlarına yer verme

eğilimi göstermektedir

. Böylece ikili yatırım anlaşmalarında yatı-

rım politikası amaçlarının, diğer bazı politik amaçlarla uyumlu bir

şekilde ve özellikle sosyal ve çevresel politika amaçlarının, yatırım

politikası amaçları ile aynı düzeyde ele alınması Başlangıç kısımla-

rında ifadesini bulmaktadır

. Bu anlaşmalar açısından, yatırımla-

rın teşviki ve korunması birincil amaç olmakla birlikte, söz konusu

amacın ne pahasına olursa olsun gerçekleştirilmesi kabul edilemez

görülmektedir. Türkiye de model anlaşma taslağı ile bu yeni nesil

anlaşmaların Başlangıç kısımlarına paralel bir Başlangıç düzenleme-

si getirmiştir.

Yeni nesil anlaşmalardan diğer bazıları ise Başlangıç kısımların-

da yer alan bu tür ifadeler bakımından daha keskin düzenlemeler

içermektedir. Bunlardan özellikle bazı serbest ticaret anlaşmalarında

Bkz. yuk. dn. 47’daki kararlar.

Spears, s. 1064 vd. Bazı anlaşmalarda ise, anlaşmanın amacının, sürdürülebilir kal-

kınma ilkeleri ile uyumlu bir şekilde gerçekleştirilmesi gereği ifade edilmektedir.

Bkz. Kanada ile Çin arasındaki 9.9.2012 tarihli ikili yatırım anlaşması. Anlaşma

metni için bkz.

pdf (18.1.2013).

Bkz. ABD 2012 Model İkili Yatırım Anlaşması; ABD ile Arnavutluk arasındaki

1995 tarihli ikili yatırım anlaşması; ABD ile Bulgaristan arasındaki 1992 tarihli ikili

yatırım anlaşması; ABD ile Uruguay arasındaki 2005 tarihli ikili yatırım anlaşma-

sı. Anlaşma metinleri için bkz. çevrimiçi:

Doc-Search.aspx?id=779 (18.1.2013). Ayrıca bkz. Kanada ile Kolombiya arasında-

ki 2008 tarihli serbest ticaret anlaşması, bkz. çevrimiçi:

gc.ca/trade-agreements-accords-commerciaux/agr-acc/colombia-colombie/can-

colombia-toc-tdm-can-colombie.aspx?view=d; Avustralya ile Şili arasındaki 2009

tarihli serbest ticaret anlaşması, bkz. çevrimiçi:

CHL_AUS_Final_e/CH-L_AUS_FTA_e[1].pdf (18.1.2013).