232 / 505
TBB Dergisi 2013 (107)
Nimet ÖZBEK HADİMOĞLU / Barış TEKSOY
231
lir” denilmektedir (m. 31). İptal kararının ilgilinin yakınlarını da et-
kileyebileceği düzenlenmiştir. TVK’na göre, “iptal kararı ilgili kişiye
bağlı olarak Türk vatandaşlığını kazanan eş ve çocuklar hakkında da
uygulanır” (m. 31/2.cümle). TVK’nun bu hükmünde iptal kararından
etkilenecek kişilerin vatansız kalmamalarına yönelik bir istisnaya yer
verilmemiştir. Sözleşme’nin 6. maddesinde yoksun bırakma hallerinin
ilgilinin yakınlarına etkisi konusunda şöyle bir hüküm sevk edilmiştir:
“Bir sözleşmeci devletin hukuku, bir kişinin vatandaşlık hakkının sona
ermesi ya da elinden alınması durumunda, kişinin eşi ya da çocukları-
nın vatandaşlıklarının sona erdirilmesini içeriyorsa, bu sona erdirilme
başka bir vatandaşlığa sahip olunması ya da başka bir vatandaşlığın
elde edilmesi şartına bağlı olur”. TVK’nun 31. maddesinin 2. cümlesi
Sözleşme’nin bu hükmü ile uyumlu değildir.
Sözleşme’nin 5. maddesinde kişisel hallerdeki değişikliğe ilişkin
bir hüküm sevk edilmiştir. Bu hükme göre, “bir sözleşmeci devletin
hukuku, evlilik, evliliğin sona ermesi, soy bağının düzeltilmesi, tanı-
ma ya da evlât edinme gibi kişisel durumlardaki değişmelerden dola-
yı, bir kişinin vatandaşlığının sona erdirilmesini içeriyorsa, böyle bir
sona erdirilme, başka bir vatandaşlığa sahip olunması ya da kazanıl-
ması şartına bağlı tutulmalıdır.”
27
TVK’nda evlenmenin butlanı sonucu kişinin vatansız kalma-
sı ilgilinin evlilik akdinde iyi niyetli olmaması halinde mümkündür.
TVK’na göre, “evlenme ile Türk vatandaşlığını kazanan yabancılar ev-
lenmenin butlanına karar verilmesi halinde evlenmede iyi niyetli iseler
27
TVK’nda, tanıma ve evlât edinme bakımından bir vatansızlık durumunun doğ-
ması olası değildir. TVK’na göre, tanıma yoluyla Türk vatandaşlığının kazanıl-
ması Türk vatandaşı baba ve yabancı anneden doğan çocuk bakımından söz ko-
nusu olur. TVK’na göre, “Türk vatandaşı baba ve yabancı anadan evlilik birliği
dışında doğan çocuk ise soy bağı kurulmasını sağlayan usul ve esasların yerine
getirilmesi halinde Türk vatandaşlığını kazanır” (m. 7/3). Bu hükümde yer alan
“usul ve esaslar” kavramı kapsamında tanıma, babalık davası ve yönetsel kararla
Türk vatandaşlığının kazanılması yer almaktadır. Tanıma işlemine bağlı Türk va-
tandaşlığıyla ilişkinin kesilmesine yönelik bir hüküm TVK’nda öngörülmemiştir.
TVK’nda, evlât edinme yoluyla Türk vatandaşlığının kazanılması düzenlenmiş
fakat evlât edinmeye bağlı bir vatandaşlıkla ilişkinin kesilme biçimi düzenlenmiş
değildir. TVK’nda evlât edinme yoluyla Türk vatandaşlığının kazanılmasına iliş-
kin hüküm şu şekildedir: “Bir Türk vatandaşı tarafından evlat edinilen ergin ol-
mayan kişi, millî güvenlik ve kamu düzeni bakımından engel teşkil edecek bir hali
bulunmamak şartıyla, karar tarihinden itibaren Türk vatandaşlığını kazanabilir”
(m. 17).