245 / 417
Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu Hükümleri Uyarınca Yabancıların ...
244
IV. Sınır Dışı Kararına Karşı Yargı Yolu
Sınır dışı kararlarının yargısal denetimi YUKK’da özel bir düzen-
lemeye bağlanmıştır (m. 53(3)). YUKK’nın yürürlüğe girmesine kadar-
ki dönemde, mevzuatta sınır dışı kararlarına karşı başvurulacak ka-
nun yolları ile ilgili özel bir hükmün yer almaması sebebiyle, İçişleri
Bakanlığı’nın söz konusu işlemlerinin Anayasa’nın 125. maddesi gere-
ğince idarî işlemlerin yargısal denetimine ilişkin genel kurallar çerçe-
vesinde yargı denetimine tâbi olması kabul edilmişti
110
.
YUKK m. 53(3)’de, ilgiliye, sınır dışı etme kararına karşı kararın
tebliğinden itibaren on beş gün içerisinde idare mahkemesine başvur-
ma imkânı tanınmaktadır. Mahkemeye başvurunun ilgili yabancı yeri-
ne, yasal temsilcisi veya avukatı tarafından yapılması da mümkündür.
Bununla birlikte yetkili idare mahkemesi Kanunda gösterilmemiştir.
Bu sebeple, İYUKm. 32 uyarınca
111
, sınır dışı etme kararını veren valili-
ğin bulunduğu ildeki idare mahkemesi yetkilidir. Mahkemeye yapılan
başvuru on beş gün içerisinde sonuçlandırılacaktır. Anılan hükümde
gerek ilgiliye tanınan başvuru süresinin gerekse mahkemenin karar
vermesi için gerekli olan sürenin on beş gün ile sınırlandırılmış olma-
sı ilgiliye tanınmış hak arama hürriyeti dikkate alındığında eleştiriye
açıktır
112
.
işveren vekillerine her bir yabancı için beşbin Türk Lirası idarî para cezası verilir. Bu
durumda, işveren veya işveren vekili yabancının ve varsa eş ve çocuklarının konaklama gi-
derlerini, ülkelerine dönmeleri için gerekli masrafları ve gerektiğinde sağlık harcamalarını
karşılamak zorundadır
.”
110
Bu çerçevede, sınır dışı kararlarına karşı açılacak davalarda İdarî Yargılama Usûlü
Kanunu (İYUK) hükümleri uyarınca, söz konusu kararı alan idarî merciin bulun-
duğu yerdeki idare mahkemeleri yetkili kabul ediliyordu. Söz konusu mahke-
melere başvuru süresi yazılı bildirim tarihini izleyen günden itibaren 60 gündü
(m. 53). İdare mahkemesinin vereceği kararın Danıştay’da temyiz edilme imkânı
mevcut olduğu gibi (İYUK m. 46), kararın düzeltilmesi ya da yargılamanın yeni-
lenmesi isteminde bulunmak da mümkündü (İYUK m. 53, 54). Ayrıca, sınır dışı
etme kararının yürütülmesinin durdurulması İYUK m. 27 uyarınca mahkemenin
bu yönde vereceği karara bağlıydı. YUKK öncesi dönemde sınır dışı etme karar-
larının yargısal denetimi hakkında bkz. EKŞİ, Yabancılar Hukuku, s. 52 vd.; DU-
RAN, s. 16 vd.; DARDAĞAN KİBAR, s. 528 vd.; ÇELİKEL/ÖZTEKİN GELGEL, s.
115-116.
111
İYUK m. 32 uyarınca göreve ilişkin hükümler saklı kalmak şartıyla bu Kanunda
veya özel kanunlarda yetkili idare mahkemesinin gösterilmemiş olması halinde,
yetkili idare mahkemesi, dava konusu olan idarî işlemi veya idarî sözleşmeyi ya-
pan idarî merciin bulunduğu yerdeki idare mahkemesidir.
112
DARDAĞAN KİBAR, Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu, s.71; ERKEM,
s. 12.