TBB Dergisi 108. Sayı

Kentsel Dönüşümün, 6306 Sayılı Yasa Kapsamında Hak ve Özgürlükler Açısından Ele Alınması

pılara ilişkin envanterleri derleyerek; yapıların yıkılması, yeniden yapılması

ya da onarılmasına; yerel sağlık, güvenlik ve barınma birimlerinin işbirliği ile

karar verilmelidir. Bu aynı zamanda konutların doğal tamamlayıcısı, bahçe-

ler, yeşil alanlar ve bu amaçla ayrılmış benzeri paylarla (küçük bostanlarla)

donatılması anlamına gelir.”

şeklinde tanımlandığı görülmektedir. Ko-

nutla bireyin mahremiyetinin olması, her insan ve ailenin; güvenli,

sağlam bir konut edinme hakkı, yerel yönetimlerin, konutla seçenek,

çeşitlilik ve ulaşılabilirliği artırması, sosyal ve ekonomik olanakları kı-

sıtlı olan kişi ve ailelerin haklarının korunması, ev sahibi olabilmek ve

kullanım süresi güvencesinin sağlanması, eskimiş konut dokusunun

yenilenmesinin bedelinin burada oturan sosyo-ekonomik seviyesi dü-

şük gruplara yüklenmemesi gibi temel ilkelerin Şartta belirlendiğini

görmekteyiz.

Habitat II olarak bilinen 1996’da İstanbul’da gerçekleştirilen BM

İnsan Yerleşimleri Konferansı; yerleşim özgürlüğü, konut hakkı ve

kentsel yaşam kalitesine vurgu yapmaktadır.

İstanbul’da toplanan

Bileşmiş Milletler İnsan Yerleşmeleri Konferansı’nda (HABITAT II)

kabul edilen HABITAT Gündemi (1996: madde 39), “herkesin sağlıklı,

güvenli, emniyetli, erişilebilir ve ödenebilir olan ve temel hizmet, ko-

laylık ve konfor unsurlarını içeren, konut ve yasal yararlanma güven-

cesi konusunda ayrımcılıktan arınmış yeterli konutu olabilmesi”nden

söz ederken, barınma gereksinmesine denk düşen yeterli bir konut

hakkında da bir fikir vermektedir.

Görüldüğü üzere, konut ve barınma hakkı, uluslararası belgelerde

farklı şekillerde güvence altına alınmış bulunulmaktadır. Konut hak-

kı, uluslararası insan hakları sözleşmeleriyle de güvence altına alınmış

ve bu belgelerde konut hakkının gerçekleştirilmesi yönünde devletlere

somut görevler yüklenilmiştir.

Zira, konut hakkı devletin katkısı olmadan kişilerin kendi başları-

na yararlanamayacakları sosyal haklardandır. Ekonomik açıdan zayıf

olan kişi, toplumsal katmanları koruma, sosyal hukuk devleti bağla-

Balkır, a.g.m., s.353

Keleş Ruşen “Sağlıklı Kentte Yaşama Hakkı”, Sağlıklı Kentler ve İnşaat Mühen-

disliği, İzmir:

TMMOB İnşaat Mühendisleri Odası Yayını, 20-21 Ekim 1995, S.172

Çoban, Aykut Namık “Cumhuriyetin İlanından Günümüze Konut Politikası” An-

kara Üniversitesi SBF Dergisi, Cilt 67, No. 3, 2012, s.77