TBB Dergisi 108. Sayı

Kentsel Dönüşümün, 6306 Sayılı Yasa Kapsamında Hak ve Özgürlükler Açısından Ele Alınması

Mahkemeye göre, 8.maddede yer alan konut kavramı sadece ya-

salara uygun olarak edinilmiş konutlarla sınırlı değildir ve bu şekilde

sınırlanmasını haklı gösterecek bir neden de bulunmamaktadır.

Öte yandan, Romanların yerleşik yaşama geçmeleri konusunda

altı farklı örnek olayda AİHM’ne başvurulmuştur. Ancak, söz konusu

başvurularda da Romanların taşınmazları, planlama açısından kara-

vanları ile yaşamaya uygun bulunmamıştır.

Romanların geleneksel yaşam alışkanlıklarını sürdürürken, kıs-

men yerleşik hayata geçmelerine izin verilmemesi, diğer şehir sakinle-

ri ile bütünleşmelerine olanak tanımaması ve yalnızca Romanlar için

tanımlanmış gettolarda yaşamak zorunda bırakılmaları yaşama hakkı-

na, yerleşme özgürlüğüne aykırıdır.

Chapman/İngiltere kararında

mahkeme olayı eşitlik ilkesi bağ-

lamında da irdelemiş ve “Önemli ölçüde farklı konumlardaki kişilere,

akılcı ve nesnel gerekçe olmaksızın ayrıcalıklı davranmakta başarısız

olan devletlerde, ayrımcılık ortaya çıkabilir” gerekçesi ile Çingene ai-

lelerine gereksinimlerinin karşılanması için elverişli konut sağlanma-

sının devletlerin zorunlu görevli olduğu kabul edilmiştir. Bu gerekçe-

lerden de anlaşılacağı üzere devlete düşen konut sağlama görevinin

yerine getirilmesinde eşitlik ilkesine de uyulması gerekmektedir.

Başka bir örnek ise, Sofya yakınlarında bulunan bir arazide sene-

lerdir tapusu olmadan yaşayan Roman kökenli vatandaşların barın-

dıkları alanı dönüştürmek isteyen Sofya Belediyesi’nin boşaltmaya

ilişkin aldığı kararına karşı yapılan başvuru üzerine verilen karardır.

Bu başvuru üzerine Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi özel yaşamın,

aile yaşamının ve konut hakkının korunmasını düzenleyen 8.madde-

nin ihlal edildiğine hükmetmiştir. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi 2

Ekim 2012 tarihinde verdiği Yordanova/Bulgaristan kararında

kişi-

lerin yaşamak ve sağlık hakkını korumak ve gerçekleştirmek için dev-

letin pozitif yükümlülükleri olduğunu, bu nedenle riskli ve sağlıksız

Dinç, Güney “Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesine Göre Çevre ve İnsan Hakları”,

TBB Yayınları, Ankara 2008, s.131

Perera, Gihan, Claiming the Right to the City,

Chapman/İngiltere, Dosya No: 27238/95 18 Ocak 2001 günlü Büyük Daire Kararı

Güney, age., s.149

Yordanova/Bulgaristan, Dosya No: 5126/05, 2 Ekim 2012 tarihli kararı