45 / 417
Kentsel Dönüşümün, 6306 Sayılı Yasa Kapsamında Hak ve Özgürlükler Açısından Ele Alınması
44
Kamu yararının gerekli kıldığı hallerde tek bir taşınmaz veya bölge ile
ilgili olarak düzenleyici işlemler yapılması söz konusu olabileceği gibi, imar
konusunda merkezi idare kuruluşlarına veya Bayındırlık ve İskan Bakanlığı-
na düzenleyici işlemler yapma yetkisi verilmesinde de Anayasal bir sakınca
bulunmamaktadır. İtiraz konusu kuralla, mülkiyeti Hazineye ait Ankara İli,
Çankaya İlçesi, 5 inci bölge, Dikmen Mahallesinde bulunan 3 pafta, 16743
ada, 1 parsel numaralı taşınmaz mal ile ilgili olarak her ölçekteki imar plânını
yapmaya, yaptırmaya, değiştirmeye ve resen onaylamaya ve her türlü ruhsatı
vermeye Bayındırlık ve İskan Bakanlığı yetkili kılınmasında; plân hazırlama
ve onaylama işlemlerinin Bayındırlık ve İskan Bakanlığının uygun görülen
birimince, ruhsat ve plân uygulama işlemlerinin ise Bayındırlık ve İskan Ba-
kanlığı il teşkilatınca yerine getirileceğine, kesinleşen plânların ilgili belediye-
lere tebliğ edileceğine ve bu plânların uygulanmasının zorunlu olduğuna iliş-
kin düzenlemeler getirilmesinde Anayasa’ya aykırılık bulunmamaktadır.”
55
Plan yapma konusunda Anayasanın 57. Maddesinde yer alan
;
“
Devlet, şehirlerin özelliklerini ve çevre şartlarını gözeten bir planlama çerçe-
vesinde, konut ihtiyacını karşılayacak tedbirleri alır, ayrıca toplu konut teşeb-
büslerini destekler
” ifadesinden yola çıkan Anayasa Mahkemesi;
“…
Maddenin asıl amacının, “Konut hakkı”nı düzenlemek olduğu anla-
şılmaktadır. Ancak, Anayasa burada kişilerin konut hakkını kullanabilmele-
rini sağlamakla görevlendirdiği Devletin, bu görevini şehirlerin özelliklerini
ve çevre şartlarını gözeten bir planlama çerçevesinde yerine getirilmesini is-
temektedir. Bu konuda bir hususun açıklığa kavuşturulması gerekmektedir.
Anayasamız planlama kararlarının alınmasında bir ayırıma gidilmeksizin sa-
dece “Devlet”ten söz ettiğine göre, bu konudaki yetkiyi merkezi yönetim mi,
yoksa yerel yönetimler mi kullanacaklardır? Anayasa’nın 123. maddesinde,
“İdare, kuruluş ve görevleriyle bir bütündür ve kanunla düzenlenir” denil-
diğine göre Anayasa Koyucu tarafından anılan yetkinin hem merkezi idare,
hem de yerel idarelerce ya da birlikte kullanılacağının öngörüldüğü anlaşıl-
maktadır.
Anayasamıza göre, yerel yönetimler de Devlet kavramına dahil oldu-
ğuna ve bu durumda da, gerek bunların ve gerek valiliklerin yaptıracakla-
rı planlarda, şehirlerin özelliklerinin ve çevre şartlarının göz-ardı edileceği
düşünülemez. Öte yandan her yerleşim merkezinin kendi doğal ve kültürel
55
Anayasa Mahkemesinin 22.07.2008 tarih ve E: 2008/39 K: 2008/134 sayılı kararı,
18.11.2008 gün ve 27058 sayılı Resmi Gazetede yayımlanmıştır.