47 / 417
Kentsel Dönüşümün, 6306 Sayılı Yasa Kapsamında Hak ve Özgürlükler Açısından Ele Alınması
46
“…
Ülkenin konut sorununu çözmek üzere kurulan Toplu Konut İdaresi
Başkanlığı’na, gecekondu dönüşüm projesi uygulanacak alanlarla, toplu ko-
nut alanlarında çevre ve imar bütünlüğünü bozmayacak şekilde imar planı
yapma yetkisinin verilmesi sosyal devlet olmanın gereğidir.
Ayrıca, Toplu Konut İdaresi Başkanlığı’na verilen imar planı yapma
yetkisi yerel yönetimleri tamamen devreden çıkarıp dışlamamaktadır. Yasa,
belediye meclislerine veya valiliklere Toplu Konut İdaresi Başkanlığı’nca
yapılan/yaptırılan imar planlarını üç ay içerisinde aynen ya da değiştirerek
onaylama yetkisini vermektedir. Üç aylık sürenin ise yerel yönetimlerin planı
incelemeleri ve ilgili kuruluş ve tarafların görüşlerinin de alınmasına yönelik
olduğu anlaşılmaktadır. Öte yandan hak ve menfaatleri ihlâl edilen gerçek
ve tüzelkişilerin yargı mercilerine başvurmalarını engelleyen bir hüküm de
bulunmamaktadır…”
58
gerekçelerine yer verilmek suretiyle plan yapma
yetkisinin yerel ve merkezi yönetim dışına kaymasına hukuken olanak
tanıyan bir yorum getirilmiş bulunulmaktadır.
Esasen farklı iki sonuca ulaşılan bu kararların varlığı konunun
Anayasa Mahkemesi tarafından yeniden tartışılacağını ortaya koy-
maktadır.
59
6306 Sayılı Yasanın 3. maddesinin 1. fıkrasında yer alan düzenle-
meye göre; riskli yapıların belirlenmesi işleri, Bakanlıkça lisanslandı-
rılan kurum ve kuruluşlar tarafından yapılacaktır. Bakanlığın, kuru-
lacak Yapı Denetim Şirketleri, Yeminli Teknik Bürolar, Gayrimenkul
Değerlemesi yapan şirketler gibi uzmanlık sahibi firmalar aracılığıyla
bu işleri yaptıracağı anlaşılmaktadır. Bir yapının riskli yapı olup olma-
dığıyla ilgili tespit masrafları yapı malikleri tarafından karşılanacaktır.
Malikler yapılarının riskli yapı olduğunu kendileri tespit ettirebileceği
gibi, Bakanlık da, riskli yapıların tespitini maliklerden isteyebilecek-
58
Anayasa Mahkemesinin 08.12.2004 gün ve E:2004/61 K:2004/123 sayılı kararı,
26.10.2005 gün ve 25978 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır.
59
Yasadaki aykırılıklar bununla sınırlı değildir. Örneğin; Yasanın 2. Maddesinin (d)
bendinde yer alan “ekonomik ömrünü tamamlamış” olan yapının nasıl belirlene-
ceği ilişkin kriterin yasada yer almaması; 3. Maddenin 3. Fıkrasının (b) bendi uya-
rınca kamu arazilarinin TOKİ’ye bedelsiz devrine olanak tanınması; 3. Maddenin
6.fıkrası uyarınca mera vasfının değiştirilmesine kriteri konulmadan yetki veril-
mesi; 5. Maddede riskli yapıların tespitinde görev yapacak lisanslı kuruluşların
belirelnemsi kritelerinin yasayla belirlenmeyip, Yönetmeliğe bırakılması hukuk
devleti ilkesine; 5. Maddede altyapı maliyetlerinini konutu yıktırılana yğkletilme-
si sosyal devlet ilkesine aykırıdır.