TBB Dergisi 108. Sayı

Kentsel Dönüşümün, 6306 Sayılı Yasa Kapsamında Hak ve Özgürlükler Açısından Ele Alınması

Hak Arama Özgürlüğü

İdari Yargılama Usulü Kanununun 7. maddesinde altmış gün ola-

rak düzenlenen dava açma süresi, 6306 sayılı Yasanın maddesi ile 30

gün olarak kısaltılmıştır.

Bu maddeye göre idari işlemlere karşı, tebliğ süresinden itibaren

otuz gün içerisinde İdari Yargılama Usulü Kanunu uyarınca dava açı-

labilecek ancak daha da önemlisi bu davalarda yürütmenin durdurul-

masına karar verilemeyecektir. İdare karşısında eşit güçte olmayan

yurttaşın dava açma süresinin daha da kısaltılması hak arama hürriye-

tini sınırlandıran bir durumdur.

Bu durum, Anayasanın Hak Arama Hürriyetine ilişkin 36. madde-

sine de açıkça aykırıdır. Anayasanın “Hak Arama Hürriyeti” başlıklı

36. maddesinde, herkesin meşru vasıta ve yollardan faydalanmak su-

retiyle yargı mercileri önünde davacı ve davalı kimliğiyle sav ve sa-

vunma hakkına sahip olduğu belirtilmiştir.

Anayasanın “Hak arama hürriyeti” başlıklı 36. maddesinin birinci

fıkrasında, “Herkes meşru vasıta ve yollardan faydalanmak suretiyle

yargı mercileri önünde davacı veya davalı olarak iddia ve savunma

ile adil yargılanma hakkına sahiptir” denilerek yargı organlarına da-

vacı ve davalı olarak başvurabilme ve bunun doğal sonucu olarak da

iddia, savunma ve adil yargılanma hakkı güvence altına alınmıştır.

Maddeyle güvence altına alınan dava yoluyla hak arama özgürlüğü,

kendisi bir temel hak niteliği taşımasının ötesinde, diğer temel hak ve

özgürlüklerden gereken şekilde yararlanılmasını ve bunların korun-

masını sağlayan en etkili güvencelerden biridir. Kişilere yargı merci-

leri önünde dava hakkı tanınması adil bir yargılanmanın ön koşulunu

oluşturur.

AİHS.’nin “Adil yargılanma hakkı” başlıklı 6. Maddesinin 1. Fık-

rasında

;

“Herkes, gerek medeni hak ve yükümlülükleriyle ilgili nizalar, gerek cezai

alanda kendisine yöneltilen suçlamalar konusunda karar verecek olan, yasayla

kurulmuş, bağımsız ve tarafsız bir mahkeme tarafından davasının makul bir

A86B2433/0/Convention_TUR.pdf