TBB Dergisi 109. Sayı

TBB Dergisi 2013 (109)

Sadullah ÖZEL

115

lanmasında kesin bir kriter olmadığı, ancak pazar değerinin adil bir standart

olabileceği sonucuna varılmıştır

. Adil tazminat, kamulaştırılan taşınma-

zın kamulaştırma tarihindeki serbest piyasada müzakere sonucu alı-

nıp satılmasında kararlaştırılabilecek olan fiyatı olarak kabul görmeye

başlamıştır. Kamulaştırma tarihinden ödeme tarihine kadar geçen dö-

nem için ödenecek faiz de adil tazminatın unsurlarından biri olarak

yerini almıştır.

Kamulaştırma bedeli olarak tespit edilecek değer konusunda Yük-

sek Mahkeme’nin görüşü de önem kazanmaktadır. Yüksek Mahkeme,

“pazar değeri”ni bir uzlaşma olarak görmektedir. Mahkeme içtihatla-

rına göre bu değer, sadece mülk sahibinin değil onun dışındaki birey-

lerin de tercihlerini yansıtmaktadır. Bu yönüyle adil pazar değeri ku-

ralı, “göreceli olarak objektif bir kural” olarak nitelendirilmektedir.

Yukarda aktarılan düzenlemeler ve Yüksek Mahkeme içtihatları-

nın ortaya koyduğu sonuç, kamulaştırılan taşınmazın adil/gerçek kar-

şılığının “pazar değeri” olduğudur.

4. Kamulaştırma Bedeli Olarak Pazar Değeri

Kamulaştırma bedeli konusunda AİHM uygulaması, Almanya ve

ABD hukuku kapsamında yapılan inceleme sonucunda, taşınmaz be-

delinin adil/gerçek karşılığının “pazar değeri” olarak tespit edilmesi

zorunluluğu ortaya çıkmaktadır. Bu çerçevede yanıtı aranması gere-

ken soru, pazar değerinin uluslararası alanda kabul edilen anlamı ve

ilkeleri bulunmakta mıdır, varsa bu ilkeler hangi organ ve uzmanlar

marifetiyle uygulanmaktadır?

a. Pazar Değerinin Uluslararası Kabul Gören Anlamı

Pazar değeri açıklanırken, değerleme faaliyetinin bir profesyonel

meslek olarak yürütüldüğü ve farklı uluslararası organizasyonlar ta-

rafından pazar değeri konusunda teorik ve pratik ölçütler geliştirildiği

hususlarını vurgulamak gerekmektedir.

Uluslararası düzeyde taşın-

maz değerlemesi alanında aktif faaliyet gösteren ve bu konuda stan-

WYMAN, Katrina Miriam., “The Measure of Just Compensation”, University of

California, Davis (Vol.41:239) 2007. s. 254

ÖZEL, Anayasal Mülkiyet Hakkı Açısından Kamulaştırma, s.199