119 / 485
Kamulaştırmada Gerçek Karşılık Hakkı ve Pazar Değeri
118
şınmazın pazar değeri, o taşınmazın geçmiş veya gelecekteki değerini
değil, değerleme anındaki fiili pazar durumunu yansıtacaktır.
65
Pazar değeri bir taşınmazın önceden belirlenmiş bir değerini
veya fiili satış fiyatını değil, tahmini ve varsayımsal bir tutarı ifade et-
mektedir. Bu husus pazar değeri tanımında yer alan, pazar değerinin
taşınmazın el değiştirmesi gereken tahmini tutar olduğu ifadesi ile
dile getirilmiştir. Yine aynı tanımda ifade edildiği gibi pazar değeri
tahmini bir tutardan ibarettir. Burada tutar ile bir taşınmaz için öde-
necek olan para cinsinden ifade edilen fiyat kastedilmektedir. Pazar
değeri değerleme tarihinde piyasada makul ölçülerde elde edilebi-
lir en olası fiyat olarak kabul edilir. Bu fiyat satıcı tarafından makul
ölçüler çerçevesinde elde edilebilecek en iyi fiyattır ve aynı zaman-
da alıcının da makul ölçüler çerçevesinde ödeyebileceği en avantajlı
fiyattır. Tahmini tutar belirlenirken özel değer veya tipik olmayan,
özel durumlar veya şartlar nedeniyle artan veya azalan fiyatlar dik-
kate alınmamaktadır.
66
b. Pazar Değerinin Tespitinde Temel Amaç olarak En Verimli
ve En İyi Kullanım
Taşınmazlar üzerlerindeki tesislerden farklı olarak kalıcıdırlar ve
özgün bir öneme sahiptirler. Taşınmazların kendine özgü özellikleri
onların en uygun yararlılığını belirler. Taşınmazların kullanım şekille-
ri ve onların üzerlerinde yer alan tesisler taşınmazların değerini olum-
lu veya olumsuz yönde etkiler. İşte bir taşınmazın pazar değeri tespit
edilirken bu hususlar da dikkate alınmalı ve mülkün en verimli ve en
iyi kullanımı veya en olası kullanımı belirlenmelidir. En verimli ve en
iyi kullanım pazar değerine dayalı değerlemelerin temel ve ayrılmaz
bir parçası olup, taşınmazın değerinin belirlenmesinde göz önünde
bulundurulması gereken en önemli etkendir. Bu nedenle taşınmaz
değerlemelerinde öncelikle taşınmazın en verimli ve en iyi kullanımı
veya en olası kullanımı tespit edilmeli, buna göre taşınmazın pazar
değeri takdir edilmelidir.
67
Zira bir taşınmazın pazar değeri her zaman
65
SPK, Uluslararası Değerleme Standartları, s. 57 vd.
66
SPK, Uluslararası Değerleme Standartları, s. 56.
67
SPK, Uluslararası Değerleme Standartları, s. 17, 52, 124.