TBB Dergisi 109. Sayı

TBB Dergisi 2013 (109)

Ferhat USLU

185

Devletin belirli sınırlar içerisinde yerleşmiş insan topluluğunun

kurumsallaşmış bir siyasi örgüt olarak ortaya çıkması on altıncı yüz-

yıla rastlaması

ve egemenlik konusundaki çalışmaların da ilk kez on

altıncı yüzyılda yapılması, egemenliğin devletle birlikte ele alınması-

na ve incelenmesene neden olmuştur. Yine bu dönemde egemenliğin

devletin temel bir özelliği olarak kabul edilerek devletin üstün ve sı-

nırsız bir otoriteye sahip olduğu sonucuna varılmıştır. Kuşkusuz bun-

da, egemenliğin var olduğu kabul edilen klasik anlamındaki nitelikleri

belirleyici olmuştur

Ancak bu noktada klasik egemenlik anlayışı, egemenliğin devletin

ve devlet iktidarının vazgeçilmez bir unsuru olup olmadığı ve ege-

menliğin devlet içindeki iktidar odaklarından hangisine ait olduğu ya

da olması gerektiği gibi bir takım sorunları beraberinde getirmiştir.

Bu sorular bağlamında yapılan tartışmalar, ulus egemenliği ve halk

egemenliği kavramlarının ortaya çıkmasına neden olmuştur

. İki ege-

menlik anlayışından ulusal egemenlik kavramı, temsili demokrasi an-

layışı ve uygulamasını beraberinde getirirken; halk egemenliği kavra-

mı ise, (eski Yunan’dan binlerce yıl sonra tekrar) doğrudan demokrasi

anlayışının tartışılmasına neden olmuştur

Bütün bu anlatılanlardan, egemenlik kavramının zaman içerisin-

deki değişim ve dünüşüm sonucu aldığı çağdaş anlamının değerlendi-

rilmesi gerektiği ortaya çıkmaktadır.

II. EGEMENLİK KAVRAMININ ÇAĞDAŞ ANLAMI

Egemenlik devletin varlığına ve onun eylem ve işlemlerine meş-

ruiyet zemini yaratan bir kavramdır. Sezer’in de belirttiği gibi

meşruiyet, “gerçek anlayışı” gerektirir. Eylemleri ve ortaya çıkacak

si/1354384.html, 5 Ekim 2012. Ayrıca Rousseau ile ilgili bir değerlendirme için

bkz.: Max Hocutt, “Compassion Without Charity, Freedom Without Liberty: The

Political Fantasies of Jean- Jacques Rousseau”, The Independent Review, Vol. 8,

No. 2, Fall 2003, pp. 165-191.

Teziç, a.g.e., s. 127.

Turhan, a.g.m., s. 215.

A.e., s. 218.

Kaboğlu, a.g.e., s. 81 ve 177-182.

Ali Osman Sezer, “Bir Meşruiyet Kaynağı Olarak Emek”, Star, 23 Mart 2013, (Çev-

rimiçi)

emek/haber-738683, 23 Mart 2013.