189 / 485
Anayasa Yargısının Meşruluğuna Bir İtiraz Olarak “Egemenlik”
188
örnekler verilebilir. Bunlardan kimileri sömürge döneminde bulunan
özgürlüklerinin dahi gerisinde kalmıştır. Kimileri de sömürge yöne-
timi altında kalmalarına karşın, oldukça geniş özgürlüklere sahip ol-
dumuşlardır. Birincilere örnek Sovyet Rusya, Azerbaycan ve Küba’yı;
ikincilere örnek Hong Kong verilebilir. Hong Kong, Birleşik Krallık
tarafından Çin’e devredilene kadar, Londra’dan atanan bir vali tara-
fından yönetiliyordu. Dolayısıyla da siyasi olarak bağımsızlığa sahip
değildi. Ancak Hong Kong’da yaşayan insanlar din, dil, ifade, seyahat
özgürlüğüne ve mülkiyet hakkına sahip bulunuyorlardı. İşte verilen
örnekte olduğu gibi kimi durumlarda bağımsızlık mücadelesinin ba-
ğımsızlık lehine fakat özgürlük aleyhine sonuçlanması mümkün ola-
bilmektedir. Grup bağımsızlığını bireysel özgürlüğün aracı yapmayan
bir siyasi felsefe, kaçınılmaz olarak diktatörlükle sonuçlanmaktadır.
Böyle bir durumda sadece “hegemonyanın sahibi” değişmiş olmak-
tadır. Özgürlük açısından bakıldığında hegemonya sahibinin yerli ya
da yabancı olması arasında pek fazla bir fark bulunmaz. Üstelik yerli
hegemonya sahipleri yabancı hegemonya sahiplerinin cesaret edeme-
yeceği ölçüde müdahalelere de kalkışabilir. Yabancı hegemonik güçler
ne kadar az müdahale ederse o kadar az sorunla karşılaşacağını bilir.
Yerli hegemonya sahipleri ise kendisi için bu tür düşünceleri dert et-
mez. Var gücüyle ve en şedit acımasızlığı ile geniş halk kitleleri üzerin-
de her türlü şiddeti uygulamaktan çekinmez. Herhalde bu durumun
en yakın tarihli örneğini, Suriye oluşturmaktadır.
Bütün bu nedenlerden dolayı, yirmi birinci yüzyılda dış açıdan
egemenlik artık iç açıdan egemenliğe bağlı hale gelmiştir
43
. İç egemen-
lik bakımından, devletin her alanda topluma müdahalesinin giderek
daha azaldığı, bireysel hak ve özgürlüklerin daha da genişlediği; dış
egemenlik bakımından ise, uluslararası hukukun ve uluslararası ku-
rumların geçerlik alanının giderek daha da genişlediği bir süreç ya-
şanmaktadır
44
. Bu durumda artık iç işlerinin kalmadığı bir dünyada,
hukukun da evrenselliği tartışılmaktadır
45
.
43
Oran, a.g.m., s. 63.
44
Taha Akyol, “AB ve Globalleşme Sürecinde Egemenlik, Egemenliği Çağdaş Kayıt
ve Şartları”, Anayasa Yargısı, S. 20, Ankara, AYM Yayınları, 2003, s. 102.
45
Murat Belge, “AB ve Globalleşme Sürecinde Egemenliğin Dönüşüm ve Ulusal Ege-
menliğin Geleceği”, Anayasa Yargısı. S. 20, Ankara, AYM Yayınları, 2003, s. 43.