TBB Dergisi 109. Sayı

Eşin Rızası

266

verilebileceği konusunda görüş birliği vardır. TMK’nun 199/1. mad-

desinde kullanılan ifadeden, hakimin sadece tasarruf işlemlerini eşin

rızasına tabi tutabileceği anlaşılsa da Barlas

, bu kapsama kefalet ve

garanti sözleşmelerinin de dahil edilebileceğini belirtmektedir. Gü-

müş

ise,

“geniş anlamda tasarrufi işlemler”

kapsamında değerlendir-

diği zilyetlik devrine dayalı kullanma ve saklama borcu doğuran bir

kısım taahhüt işlemlerinin (yatırım hesabı açılması, taşınmazın kiraya

verilmesi gibi), bu kapsamda eşin rızasına bağlanabileceğini ileri sür-

mektedir.

Hakim kararıyla gündeme gelecek sınırlamanın, fiil ehliyetine

değil; maddede de açıkça belirtildiği üzere tasarruf yetkisine ilişkin

olduğu açıktır.

Rızanın verilme zamanı da maddede düzenlenmiş de-

ğildir. Bunun sonucunda eş işleme rızasını, izin olarak öncesinde açık-

layabileceği gibi; işlemden sonra icazet de verebilir. Eşin işleme rıza-

sını önceden vermemesi durumunda, yapılan işlem askıda hükümsüz

olacaktır. Belirlenen süre içerisinde gelen icazet, işlemi baştan itibaren

geçerli kılar. Eşin rıza göstermediği işlemler ise kesin hükümsüzdür.

Hakimin sınırlama kararını vermesinden sonra, karara konu olan

malvarlığı değerleriyle ilgili işlemler eşin rızası alınmadan yapılama-

yacaktır. Ancak yasa koyucu TMK’nun 199/1. maddesinde (TMK m.

194/1’in aksine) eşin açık rızasını aramamıştır. Bunun anlamı, eşin

rızayı açık irade beyanıyla vermesinin mümkün olduğu kadar, zım-

nen verilen rızaların da hukuki işlemi geçersiz kılmayacağıdır. Eşin

rızasının yönleneceği kişi, tasarrufları sınırlanan kişiyle işlem yapan

taraftır.

Düzenlenmeyen bir diğer konu da eşin rızasının şekline ilişkindir.

Bu eşin sözlü olarak vereceği rızaların da geçerli olarak kabul edileceği

Medeni Kanunu Hükümleri Çerçevesinde Eşler Arası Hukuki İşlem Özgürlüğü ve Sınır-

ları”

, Prof. Dr. Necip Kocayusufpaşaoğlu İçin Armağan, Ankara 2004, s. 134.

Barlas, N.: Hukuki İşlem, s. 135; aynı yönde Kılıçoğlu, A., s. 32; Akartepe, A., s.181.

Ancak TBK’nun yürürlüğe girmesiyle birlikte, Kanun’un 584/1. maddesi ışığında

kefalet ve 603. maddesi ışığında diğer kişisel teminat sözleşmeleri (örneğin garan-

ti) açısından bu tartışmanın bir faydası kalmamıştır.

Gümüş, M. A.: Evliliğin Genel Hükümleri, s. 194.

Öztan, B., s. 227; Kılıçoğlu, A., s. 34; Gümüş, M. A.: Evliliğin Genel Hükümleri, s.

193; Barlas, N.: Hukuki İşlem, s. 133.

Gümüş’e göre, izin vermediğini ispat yükü, izne yetkili eştedir. Gümüş, M. A.:

Evliliğin Genel Hükümleri, s. 194.